مواجهۀ مترجمان در انتقال واقعیتها در ترجمه به روسی «حماسۀ پهلوانان اوستیا: نارتها» (بر اساس ترجمۀ آ.آ. دزانتیف، ت.آ.هامیتسایوا)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 20، شماره: 8
- کد COI اختصاصی: JR_IHCS-20-8_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 206
نویسندگان
دانشیار زبان روسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
حماسۀ نارتها برگرفته از ادبیات فولکلور مردم اوستیا و مایۀ فخر و غرور آن مردم است. در پژوهش پیشروی به بررسی معادل اسامی و واقعیتهای فرهنگی و تاریخی در ترجمۀ روسی متن به قلم آ.آ. دزانتیف و ت.آ.هامیتسایوا میپردازیم. سیریلیک گشتن الفبای نگارش زبان اوسی به سال 1954 موجب تغییرات آوایی به ویژه در اسامی خاص فرهنگ زبان آسی گشته است. مترجمان که هر دو دارای ملیت اوستیایی هستند و مسلط به زبان روسی، در بسیاری موارد کوشیدهاند واقعیتها را به زبان اصلی نگاه دارند: در متن ترجمه شاهد آنیم که حتی واژگان دارای معادل به دلیل بار فرهنگی و اهمیت سلسله مراتب سنی و اجتماعی در آن فرهنگ به زبان اصلی متن نگاه داشته شدهاند. اصوات یکسره در متن ترجمه به زبان آسی هستند. در برگردان ضربالمثلها هر چند در پارهای موارد مترجمان بر معادلهای روسی تکیه دارند، اما نمونههایی نیز از ترجمۀ واژه به واژه نیز مشاهده میشود. در برگردان واحدهای اندازهگیری، مترجمان از واژگان منسوخ روسی بهرهبردهاند. در ایران مبنایی برای دانش «نارتپژوهی» و یا «نارتشناسی» وجود ندارد. لیک در قفقاز شمار بسیاری نقد در زمینۀ حماسۀ نارتها نگاشته شده است که دو مقاله با عنوانهای «برخی ویژگیهای گویششناسی متون حماسۀ پهلوانان چرکس نارتنامه» (Берсиров, Хазретовна: 2018 ) و «بازتاب واژگان اجتماعی و سیاسی در حماسۀ نارت» (Жилетежев, Бухуров: 2015 ) با رویکرد بررسی ویژگیهای زبانشناختی از آن جملهاند.کلیدواژه ها
حماسۀ نارتها, ترجمۀ روسی, واقعیتها, واژگان بدون معادل, واقعیتهای تاریخیِ زندگی گروهیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.