بررسی ابعاد تربیت نرم در آموزه های اسلامی

تربیت نرم، نوعی از تربیت است که تأکید آن، بر انتقال ناهشیار یا نیمه­هشیارِ مفاهیم به ذهن متربی با هدف ایجاد تغییر نرم و مانا در اوست. این روش تربیتی ـ که مهم­ترین مزیت آن، مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم است ـ بر دو مبنای بسیار مهم تکیه دارد که عبارتند از: وجود بخش هشیار یا نیمه‌هشیار در ذهن آدمی و تطورپذیری و چندپایانی‌بودن تربیت. جستار پیش رو که از نوع تحقیقات کتابخانه­ای است، روش تربیتی نرم را باتأکیدبر منابع روایی شیعی با روشی توصیفی ـ تحلیلی بررسی کرده است و نتیجه­ای که از این بررسی به‌دست آمده چنین است: پیشوایان اسلام در انتقال مفاهیم موردنظر خود به مخاطبان خویش، از هر سه قسمِ "تربیتِ آمرانه"، "تربیت نرم" و روش تلفیقیِ "آمرانه ـ نرم" استفاده می­کردند و بهره­گیری از روش نرم در سیره آنان، به حوزه خاصی اختصاص نداشته است، بلکه چه در موضوعات اخلاقی، چه عقائدی و چه احکامی از این شیوه استفاده می­کردند؛ گرچه فراوانی استفاده از این روش در گزاره­های احکامی بیش از دو گزاره­ دیگر است. آنان برای تحقق این روش، از هنر و زبان هنری بهره می­بردند که روش­های مختلفی چون: تمثیل، انصراف ذهنی، حرکات نمایشی، تصویرسازی، هدیه­­دادن، عمل­گرایی، اشکال هندسی و... را در خود جای می­دهد.

کلیدواژه ها:

تربیت نرم ، ناهشیار و نیمه هشیار ذهن ، هنر و زبان هنری ، آموزه های اسلامی ، جنگ نرم