میثم صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
یاسر جعفریان - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه ژئوتکنیک، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
شاهرخ پوربیرانوند - استادیار و عضو هیئت علمی گروه زلزله شناسی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

فشار و دمای بسیار زیاد اعماق پوسته زمین منجر به ایجاد گسستگی در سنگ ها و پدید آمدن ریز درزها در آنها می گردد. در عمق زیاد فشار هیدروستاتیک بر سنگ های پوسته زمین اعمال می گردد و تنش های تکتونیکی و تنش های امواج زلزله و غیره، موجب ناهمسانگردی آن می شود. هدف اصلی در این مطالعه، بررسی تغییرات سرعت عبور موج فشاری به دلیل تغییر وضعیت تنش فشاری در سنگ است. پس از تعیین مقاومت فشاری تک محوری متغیرهای سنگ، فشار هیدروستاتیک معادل 50 تا 95 درصد آن بر مغزه های استوانه ای سنگ تهیه شده از زمین اعمال می گردد. این فشار با استفاده از سلول هوک (فشار جانبی) و دستگاه اعمال فشار محوری بر نمونه وارد گردیده و با استفاده از دستگاه اولتراسونیک، سرعت عبور موج فشاری در جهت محوری نمونه تعیین می شود. سپس با کاهش فشار جانبی (افزایش تنش انحرافی) به صورت پلکانی، در هر مرحله سرعت عبور موج از مغزه های سنگی اندازه گیری می گردد. نتایج بدست آمده نشان می دهد سرعت عبور موج فشاری در فشار هیدروستاتیک بیشینه بوده و با کاهش فشار جانبی، سرعت عبور موج نیز کاهش می یابد.

تنش هیدروستاتیک، تنش انحرافی، اولتراسونیک، آزمایش سه محوری سنگ، سرعت موج فشاری، فشار جانبی، نمونه استوانه ای سنگ