محمدجواد صفدری زاده میبدی - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته معماری، دانشکده فنی شهید صدوقی یزد، ایران
محبوبه جعفرپورحسین آبادی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ایران
رقیه سبیلی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ایران
محمدمهدی توکلی فرد - کارشناسی - ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران

یکی از مهمترین ابعاد طراحی فضاهای درونی، میزان پیش بینی حریم در آنها است. مسلماً نمی توان درتعیین جای هر اتاق و فضا تنها به استفاده مناسب از آفتاب در زمستان و مقابله با آن در روزهای گرم تابستاناندیشید و به مسأله حریم و منظر در سطح همجواری بی توجه بود. طراحی مجتمع مسکونی اگر با شناختلازم از فرهنگ و آداب همراه نباشد، باعث بروز دوگانگی بین آداب و رسوم و باورهای فضای مسکونی میشود و ساکنان سعی می کنند با تغییر در معماری بنا، واحد مسکونی را با آداب و رسوم و ویژگی های زیستمحیطی منطبق کنند. اما جایگاه حریم در معماری کجاست؟با نگاهی به معماری خانه های درونگرا و برونگرای گذشته، درمی یابیم که معماری گذشته به شیوه هایگوناگون به مسئله حریم پاسخ داده است. با گذر از فضاهای مختلف برای رسیدن به بخش های خصوصیخانه، سلسله مراتب حریم را به کاملترین شکل ایجاد می کردند. روش پژوهش در این مقاله از نوع توصیفی -تحلیلی است که هدف مطالعه حریم و مطالعه انسان شناسی قشر استفاده کننده از مجتمع مسکونی می باشدو ارتباط متقابل آنها را از جنبه های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. بر اساس فرضیۀپژوهش مبنی بر وجود ارتباط میان نحوه ظهور حریم در مساکن و فرهنگ، قیاس و انطباق خروجی ها برهم،نشان می دهد که عدم توجه به حریم در وضعیت کنونی معماری، خلاء بزرگی ایجاد می کند که با فرهنگ ومذهب ما مطابقت ندارد. طراحی مجتمع مسکونی برای گروه های مختلف اجتماعی، بی توجه به ویژگی هایمردم شناسی آنها نتایج نامطلوبی در جامعه به وجود می آورد و بوم و فرهنگ نقش پر رنگی در ظهور مفهومحریم ها دارد.

حریم، فرهنگ، انسان، مجتمع مسکونی