اکرم خلیلی نوش آبادی - استادیار معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، ایران

یکی از مسایل کلامی شیعه  مسیله «بدا»ست که پیوند نزدیکی با مبحث علم الهی پیش از ایجاد دارد و بهجهت سوفهم متکلمان اهل سنت، به یکی از چالشهای دامنهدار میان این دو گروه تبدیل شده و در مواردی، موجب نسبت دادن اتهامات ناروا و بیاخلاقیهای متعددی از سوی متکلمان اهل سنت به شیعه و حتی ایمه طاهرین شده است. عبدالله الجمیلی یکی از متکلمان سنیمذهب است که با نگارش کتاب بذل المجهود فی اثبات مشابهه الرافضه للیهوددرصدد است با ارایه تعریف حقیقی از بدا، شیعه را متهم سازد که خداوند تعالی را به علم پس از جهل و تغییر در رای و اراده متصف کرده و منزلت او را تنزل داده است. یادآوری باورهای شیعی در   مسیله علم پیش از ایجاد و همچنین استعمال بدا بهمعنی شیعی آن در معتبرترین کتب اهل سنت، اشاره به اقدامات ناصواب الجمیلی در راستای ثابت کردن فرضیه خود، لزوم ارایه نظرات علمای معاصر شیعی درخصوص مراد متقدمان شیعی از اصطلاح «بدا» و اثبات بیاعتبار بودن اتهامات مطرحشده از سوی الجمیلی، ضرورت این مطالعه را روشن میسازد. نگارنده تلاش میکند با ارایه مفهوم حقیقی و مجازی بدا، فهرست نمودن اتهامات الجمیلی به شیعه و بررسی اسناد مربوط به این اتهامات، با ذکر پاسخهای مناسبی به هریک از آنها نواقص موجود در اسناد را بررسی نماید.

بدا, علم پیش از ایجاد, شیعه, الجمیلی