فریبا مهری - دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
مهیار علوی مقدم - دانشیارزبان وادبیات فارسی،دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
حسن دلبری - استادیارزبان وادبیات فارسی،دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
عباس محمدیان - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران

هر اثر ادبی بسته به نوع گفتمان خود، بیان گر جهان بینی، عقاید، باورها و انگاره های ذهنی پدیدآورنده خویش است. یکی از روش های دست یابی به ایدئولوژی حاکم بر ذهن و زبان پدیدآورندگان آثار، بررسی متون بر اساس الگوهای مطرح شده در دیدگاه های انتقادی است. سبک شناسی ایدئولوژی به عنوان روشی کارآمد در پژوهش های سبک شناختی، پژوهشگر را در واکاوی ایدئولوژی آفریننده متن یاری می رساند. هدف مقاله حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش استقرایی، با استناد به منابع کتابخانه ای فراهم آمده، بررسی مبانی ایدئولوژیک شاعران غزل اجتماعی معاصر با تکیه بر اصول سبک­شناسی لایه ای است که در سه لایه واژگانی، نحوی و بلاغی صورت می گیرد. نگارندگان در این پژوهش، علاوه بر شناسایی باورهای مرکزی شاعران غزل اجتماعی معاصر، که منجر به تمایز آن از غزل اجتماعی گذشتگان می شود، در پی پاسخگویی به این پرسش اند که نمود ایدئولوژی  در کدام یک از لایه های مذکور صریح تر است؟ نتایج، حاکی از آن است که بیشترین بازتاب ایدئولوژی به ترتیب مربوط به لایه های واژگانی و بلاغی است و لایه نحوی غزل اجتماعی معاصر در بازتاب ایدئولوژی ها، به نسبت، صراحت کمتری دارد.

سبک شناسی لایه ای, لایه ایدئولوژیک, غزل اجتماعی معاصر, لایه های واژگانی, نحوی وبلاغی