علی پژهان - استادیار جمعیت شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران
آنیتا کمالی ها - دانش آموخته کارشناسی ارشد جمعیت شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

تأثیر مذهب بر رفتارهای جمعیتی عمدتاًدر مذاهب دیگربه‌صورتگسترده‌ایمطالعه شده است. هرچند آیین بودا چهارمین مذهب بزرگ دنیا و مذهب حاکم در چندین کشور آسیایی است و باروری خیلی کمی را تجربه می‌کند، لیکن اثر آیین بودائی بر فرزندآوری کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله درصدد آن است تا در حد امکان به سوال اصلی تحقیق یعنی رفتارهای جمعیتی مذاهب در آسیا با تاکید بر آیین بودا جواب دهد.تفاوت‌های مذهبی در مدت زمان باروری نسلیدر چهار مطالعه موردی (ایران، مغولستان، تایلند و ژاپن) تحلیل شده است. تحلیل به دو بخش تقسیم شده است: تحلیل توصیفی و چند متغیری.نتایج نشان می دهد که تمایل به مذهببودائی رابطه عکس با میزان فرزندآوری، تحصیلات، محل اقامت، سن و مرحله ازدواج دارد. دال بر اینکه گرایش یا طرفداری مذهب بودائی با باروری زیاد در بین این زمینه‌های فرهنگی مختلف مرتبط نیست.در میان تنوع فرهنگی زیاد و زمینه‌های رشدی که بر نژادهای مختلف بودائی حاکم است، بدون تناقض بودا دارای ارتباط منفی با باروری است. این نتایج مغایر با مطالعات ادیان ابراهیمی است که ارتباط مثبت بین مذهب و باروری وجود دارد.  

مذهب, باروری, آیین بودا و رفتارهای جمعیتی