احمد فلاح کهن - دانش آموخته کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه تهران و کارش
علیرضا مساح بوانی - عضو هیئت علمی و استادیار گروه مهندسی آب پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران

در سالهای اخیر استفاده بیرویه سوختهای فسیلی بدلیل صنعتی شدن کشورها، موجب افزایش گازهای گلخانهای در جو شد. افزایش این گازها، منجر به افزایش دمای زمین و تغییرات اقلیمی میشود. تغییر شرایط اقلیمی بر میزان نیاز آبی گیاهان تأثیرگذار است. تغییر نیاز آبی گیاهان چالشهایی در مدیریت منابع آب بوجود خواهد آورد. بنابراین با توجه به محدودیت منابع آبی در کشور، مقدار آب مورد نیاز محاسبه شده برای محصولات در هر منطقه میتواند مبنایی برای سیاستگذاری در جهت پیشگیری از شرایط بحرانی در مدیریت آتی منابع اب باشد. چراکه با مدیریت منابع آبی موجود در هر دوره، میتوان امنیت کشاورزی و در نتیجه امنیت غذایی نسلهای اینده را تأمین کرد. در این مطالعه سطح زیرکشت محصولات زراعی در دشت هشتگرد با استفاده از تصاویر ماهوارهای درسال پایه )سال 2005 میلادی( استخراج شد. سپس با استفاده از خروجی مدلHadCM3 تحت سناریوی انتشارA2 پارامترهای اقلیمی و در نتیجه مقدارآب مورد نیاز، در هر سلول5×5 محاسبه و نتایج بطور گرافیکی استخراج شد. برای محاسبه مقادیر تبخیر و تعرق مرجع و پتانسیل روزانه گیاه در هر سلول منطقه، از روش هارگریوز-سامانی و دستورالعملهای فائو استفاده شد. با استفاده از مدل بیلان آب خاک گیاه مقدار نیاز آبی خالص در هر سلول از منطقه در سا ل پایه و سالهای 2010 ، 2020 ، 2030 ، ... 2080 و 20ه90 به تفکیک محاسبه شده و نقش ه های پهن ه بندی نیاز آبی در سطح دشت برای این سالها تهیه گردید. با توجه به نتایج حاصل میزان نیاز آبی خالص از سال 2005 تا 2090 به طور متوسط حدود 14400 متر مکع ب درسال افزایش خواهد یافت

تغییر اقلیم، نیاز آبی خالص گیاه، سنجش از دور