هما نوغانکار - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه آبیاری و آبادانی، دانشگ
محمود رائینی سرجاز - دانشیار،گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری

امروزه، تغییر اقلیم یکی از چالش های بسیار بزرگ رویاروی جهانیان است، که پیآمدهای ناگواری برای همه ی آدمیان دارد. برای شناخت درست این پدیده، آگاهی از گذشته اقلیمی هر منطقه می تواند کارساز باشد. راهکارهای بسیاری، همچون دیرین هگرده شناسی دیرین هاقلیم شناسی، و اقلیم شناسی درختی )دار اقلیم شناسی(، برای بازسازی اقلیم گذشته گسترش یافته است. در دار اقلیم شناسی با بهره گیری از پهنای حلقه های رویشی همبستگ یهایی میان این حلقه ها و متغیرهای اقلیمی، همچون دما و بارندگی، میی‌ابند و داده های گذشته را بازسازی می کنند. به تازگی فن آوری نوینِ کاربرد ایزوتوپ های پایدار، در زمینه بازسازی اقلیم گذشته کم کرسان است ایزوتوپهای پایدار سه عنصر اکسیژن کربن و هیدروژن، ب هدلیل اثرات فیزیکی و زیست شناختی متفاوت نقش مهمی در تشخیص اب و هوای زمان تشکیل ماده زنده گیاهی دارند. ایزوتوپهای اکسیژن O18, O16 هیدروژن 2H,1H موجود در اب و ایزوتوپهای کربن C13 و C12 موجود در دی اکسید کربن هوا در هنگام فرایندهای زیست شناختی به ویژه فتوسنتز با نسبت یکنواختی در ماده زنده تثبیت نمی شوند این نایکنواختی، در تثبیت این ایزوتوپ ها، کارکردی از عوامل محیطی می باشد. رسانایی روزنه و انزیم های چرخه فتوسنتز نقش مهمی در تثبیت هرکدام ازاین ایزوتوپ ها دارند.

ایزوتوپ های پایدار، اکسیژن، داراقلی مشناسی، دیرینه اقلیم، رسانایی روزنه، حلقه رویشی