مدلسازی فضایی مناطق حساس به آبگرفتگی با استفاده از تئوری دمپستر شیفر

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 266

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

AGRICULTURE04_010

تاریخ نمایه سازی: 29 آبان 1399

چکیده مقاله:

سیلاب پدیده ای است که موجب پیامدهای منفی اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی می گردد. یکی از مهم ترین اقدامات در راستای مدیریت سیلاب تهیة نقشة حساسیت به آب گرفتگی مناطق مختلف می باشد. هدف از این پژوهش، شناسایی مناطق مستعد و حساس به خطر آب گرفتگی با استفاده از تئوری دمپستر شیفر در حوضه آبخیز تشان خوزستان می باشد. در همین راستا، از عواملی مانند ارتفاع، جهت شیب، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، درجه شیب، کاربری اراضی، فاصله از جاده، شاخص رطوبت توپوگرافی، انحنای سطح و سنگ شناسی استفاده شد. ابتدا نقشه رقومی تمام عوامل مزبور در سیستم اطلاعات جغرافیایی و درقالب پایگاه داده تهیه شد. موقعیت 169 واقعه آب گرفتگی ثبت شده در سال های اخیر جمع آوری و به صورت تصادفی به دو دسته آموزش مدل ( 118 واقعه) واعتبارسنجی مدل ( 51 واقعه) تقسیم شد. با استفاده از تئوری دمپستر شیفر و عوامل موثر محیطی نقشه پیش بینی مناطق مستعد آب گرفتگی در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس، نقشه پیش بینی با روش منحنی مشخصه عامل گیرنده در نرم افزار SPSS 19 اعتبارسنجی شد. نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل نشان داد که دقت نقشه پیش بینی مناطق مستعد آب گرفتگی بسیار خوب و 88/24 درصد می باشد. همچنین، کلاس های مختلف عوامل محیطی مؤثر در وقوع آب گرفتگی وزن دهی شد تا ارتباط بین آنها بررسی شود. نتایج نشان داد که اراضی کشاورزی و مسکونی، مناطق با درجه شیب کمتر از 1/34 مناطقی که در فاصله کمتر از 500 متر تا رودخانه قرار دارند و مناطق مسطح دارای بیشترین پتانسیل خطر آب گرفتگی می باشند. همچنین، طبقه بندی نقشه پیش بینی مناطق مستعد آب گرفتگی نشان داد که حدود 36 درصد از مساحت حوضه آبخیز تشان در ردة پتانسیل خطر خیلی زیاد نسبت به آب گرفتگی قرار گرفته و مستعد خسارت های جانی و مالی فراوان بوده و نیازمنده برنامه ریزی و مدیریت سیلاب می باشد. نتایج نشان داد که بکار گیری تئوری دمپستر شیفر به منظور پیش بینی مناطق مستعد آب گرفتگی می تواند بسیار مفید و قابل اعتماد باشد و پیشنهاد می شود از این روش در سایر حوضه های آبخیز خصوصاً مناطقی که فاقد ایستگاه های هیدرومتری هستند استفاده شود.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

داود داودی مقدم

دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه لرستان