جعفر قیدرخلجانی - استادیار،مجتمع دانشگاهی مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، ایران
پرویز قهاری - کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

سازمان های توليد کننده محصولات و سامانه های پيچيده CoPS1 با به کار گيری فناوری های پيشرفته در انجام فعاليت های پيچيده و با استفاده از منابع ارزشمندو گاهاً کمياب اقدام به توليد محصولات و سامانه هایی می نمایند که با خلق ارزش های ویژه، موقعيت و جایگاه منحصربفرد برای توليد کننده ایجاد می نماید. مشتریان اینسازمان ها عموماً سازمان های دیگری هستند که از خروجی توليدات حوزه CoPS در کسب وکار خود استفاده می نمایند. لذا فرآیند شناسایی مشتریان و نياز های آنها و چگونگی خلق ارزش از طریق ارائه محصولات منحصر فرد برای آنها و همچنين ایجاد ارتباط مفيد و مستمر با مشتریان برای خلق ارزش و در نهایت افزایش سود آوری شرکت امری ضروری می باشد. ارائه یک مدل کسب وکار مناسب برای سازمان های توليد کننده محصولات و سامانه های پيچيده مساله ای مهم است که برای اولين بار در این تحقيق مورد مطالعه قرار می گيرد. در این تحقيق مدل های کسب و کار نمونه های موفق 124( نمونه( حوزه CoPS مورد بررسی قرار گرفته و داده ها از طریق پرسشنامه مبتنی بر مدل کسب وکار کانواس گرد آوری شد. آنگاه با استفاده از الگوریتم خوشه بندی ، چهار خوشه اصلی بر روی داده ها تعریف شد که بر اساس زمينه فعاليت شرکت عبارتند از : شرکت های فعال در زمينه توليد تجهيزات نظامی و دفاعی ، انرژی های غير فسيلی و تجدیدپذیر ، نانو فناوری و فناوری های نوین پيشرفته. از معيار فاصله لون اشتاین به منظور تعيين فاصله بين مشاهدات و از معيار بيشترین فاصله برای تعيين فاصله بين خوشه ها استفاده شد . سپس، با استفاده از تحليل آماری و تحليل خوشه بندی ، الزامات و پيشنهادات مناسب برای مدل های کسب وکار شرکت های داخلی که قصد ورود به حوزه CoPS دارند معرفی گردید. همچنين موانع و محدودیت ها تعریف و تشریح شده و راهكارهای مناسب برای عبور از این موانع و رفع نواقص احتمالی ارائه شد.

محصولات و سامانه های پیچیده ، مدل کسب و کار کانواس ، خوشه بندی ، فاصله لون اشتاین