محمدامین برفه ئی - کارشناسی ارشد ژئوتکنیک، پردیس گرمسار، دانشگاه امیرکبیر
مهدا مرتضوی زنجانی - دکتری ژئوتکنیک، پردیس گرمسار، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
عباس سروش - استاد، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران

تونل ها با کاربری گسترده برای جاده ها، خطوط مترو، فاضلاب، برق و مخابرات، از شریان های حیاتی کشور محسوب می شوند. با توجه به لرزه خیز بودن کشور ایران و وجود گسل های فعال فراوان همیشه نمی وان از تلاقی سازه طویلی چون تونل با گسل ها جلوگیری کرد. لذا بررسی اندرکنش گسل و تونل امری ضروری می باشد. در این مقاله، به کمک مدل سازی عددی نرم افزار اجزای محدود پلکسیس سه بعدی، تاثیرات گسلش شیب لغز معکوس بر تونل بررسی شده است. موضوع این پژوهش لایه افقی خاک است که تونلی در آن واقع شده و جابه جائی گسل شیب لغز معکوس باراستای عمود بر محور تونل بر آن اعمال می شود. در این پژوهش اثر عواملی نظیر زاویه گسل، نوع خاک منطقه و عمق قرارگیری تونل بررسی شده است و نتایج به صورت نمودارهای جابه جائی سطح خاک، تغییر شکل سازه تونل و نیروهای وارد بر تونل ارائه شده اند. نتایج نشان می دهند که با ملایم تر شدن زاویه گسل، نیروی محوری فشاری ایجاد شده در تونل افزایش می یابد و جابه جائی های تونل و سطح خاک به سمت فرودیواره منتقل می شوند. خاک متراکم نسبت به خاک سست باعث انتقال جابه جائی های تونل و سطح خاک به سمت فرودیواره می گردد ولی با این وجود نوعخاک تاثیر چندانی بر نیروهای ایجاد شده در سازه تونل ندارد. همچنین در تونل عمیق نسبت به تونل سطحی، به دلیل نزدیک تر بودن تونل به گسل، تاثیر گسلش از لحاظ نیروی وارده بر تونل بیشتر بوده بدین معنا که در تونل عمیق شاهد محدوده تغییرات بزرگ تر نیروی محوری و مقادیر بزرگ تر لنگر خمشی می باشیم.

انتشار گسلش، مدل سازی عددی، اجزای محدود، تحلیل سه بعدی، اندرکنش گسل و تونل