آینده نگاری توسعه صنعت گردشگری شهرستان زابل با تکیه بر مدلهای سناریونویسی

این تحقیق با بهره گیری از رویکردهای مدیریت استراتژیک و آینده پژوهی و با اتکا به مدلهای برنامه ریزی بر پایه سناریو، به بحث در خصوص توسعه صنعت گردشگری شهرستان زابل در افق ۱۴۰۴ میپردازد. چارچوب نظری این تحقیق، پارادایم هنجاری در برنامه ریزی با رویکرد وفادارانه به اسناد بالادستی است. به کارگیری روشهای دلفی، تحلیل تاثیرات متقاطع، سناریونویسی و برنامهریزی پابرجا در این پژوهش، ترکیب بسیار جامع و انعطاف پذیری در ارایه روش جدید آینده نگاری توسعه صنعت گردشگری ارایه میدهد. در این مقاله برای برنامه ریزی توسعه صنعت گردشگری شهرستان زابل از نرمافزارهای MICMAC و SCENARIOWIZARD استفاده شده و نتایج بسیار خوب و قابل اطمینانی نیز نشان داده است. در این تحقیق در مرحله اول، ۶۰ عامل موثر بر روند توسعه صنعت گردشگری به روش دلفی شناسایی و اثرات این عوامل بر همدیگر توسط کارشناسان خبره موردسنجش قرار گرفت. با توجه به ضرورت محدود کردن عوامل جهت سناریونویسی، با تلفیق برخی عوامل با همدیگر، نهایتا۱۰ ۰ عامل نهایی که پوشش دهنده ابعاد مختلف نظریه پایه توسعه صنعت گردشگری شهرستان بودند استخراج گردید و با تشکیل ماتریس ۶۰ *۶۰ و بهره گیری از دانش کارشناسان توسعه و برنامه ریزی در ارزیابی میزان تاثیرات وقوع هر یک از وضعیتها بر وقوع یا عدم وقوع وضعیتهای دیگر در شهرستان، با استفاده از قابلیتهای نرم افزار سناریو ویزارد، ۵ سناریوی با احتمال وقوع بسیار بالا، ۱۵ سناریوی با احتمال وقوع متوسط به بالا و ۸۰ سناریوی با احتمال وقوع پایین و ضعیف استخراج شد که مبنای عمل این مقاله، تحلیل ۵ سناریوی قوی می باشد. بر اساس نتایج ارایهشده درمجموع به نظر میرسد تحقق اهداف نظریه پایه توسعه صنعت گردشگری شهرستان زابل و چشم انداز تا افق ۱۴۰۴ در صورت ادامه روند فعلی ممکن نیست و در بهترین سناریوی وضع موجود ممکن که سناریوی سوم است، تنها بخشی از اهداف توسعه شهرستان قابل تحقق می باشد و بخش دیگر امکان بروز نخواهد یافت، و لازمه توسعه شتابان این صنعت تکیه بر سناریوهای اول و دوم می باشد. درنهایت برای سناریوهای مهم ۵ گانه راهبردهایی برای توسعه صنعت گردشگری شهرستان زابل بیان شد.

کلیدواژه ها:

توسعه ، گردشگری ، زابل ، سناریو ، آینده پژوهی