سعید وزان - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مهرشهر کرج
محمدعلی ملبوبی - مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی
حمید مدنی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
آرش انوشه - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

با توجه به اینکه کشاورزی به صورت امروزی به سرعت در حال پیشرفت میباشد و نیاز به نهاده های کودی برای گیاه امری حیاتی است و فسفر به عنوان یکی از عناصر اصلی ماکرو به هماره ازت و پتاسیم در تغذیه گیاه نقش بسزائی دارد و اهمیت این عنصر برای تولید محصول اقتصادی و حفظ تعادل بین عناصر اصلی خاک به اثبات رسیده است به همین منظور برای تولید محصولات زراعی وباغی به کار گیری کودهای بیولوژیک (زیستی) برای بهبود جذب و کاهش مصرف کودهای معدنی می تواند ازجنبه های اکولوژیکی و اقتصادی، مزیت هایی را بر عهده داشته باشد. بنابراین مصرف کودهای زیستی فسفره در کنار سایر کودهای معدنی فسفاته نظیر سوپرفسفات تریپل، سوپر فسفات معمولی، فسفات امونیوم به عنوان منابع تامین کننده فسفر خاک میتواند باعث افزایش راندمان تولید محصولات زراعی وباغی گردد. همچنین با دانستن این مطلب که سرزمین پهناور ایران دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد و نیاز کشور به گیاهان علوفه ای قابل توجه می باشد، لذا نیاز به کشت گیاهان مقاوم دربرابر گرما وشوری احساس می گردد و گیاهانی نظیر سورگوم که به شوری و گرما ازخود سازگاری نشان می دهند به عنوان کشت دوم در مناطقی که دارای این قابلیت هستند مفید به نظر میرسد. در همین رابطه، آزمایش های متنوعی روی محصولات زراعی صورت گرفته است که همگی نشان از تاثیر کودهای بیولوژیک (زیستی) در افزایش عملکرد محصولات و همچنین کاستن مصرف کودهای معدنی صحه گذاشته اند . آزمایش های صورت گرفته بر روی محصول کاهو در کانادا و گندم، سیب زمینی، ذرت، چغنرقند ونیشکر در هندوستان حاکی از این نکته بوده استکه باکتریهای آزادکننده فسفر در آزادسازی فسفر در بخش ریزوسفر گیاه نقش موثر دارند (R.chaot Handra و همکاران 1996) آزمایشات انجام شده در ایران بر روی گیاه سیب زمینی در دو منطقه اراک وکرج در سال 1380 و 1381 نشاندهنده نقش باکتریهای موسوم به PSB در آزاد سازی فسفر و همچنین افزایش عملکرد با احتمال 99 درصد می باشد و در سال دوم موید این موضوع است که مصرف کودهای فسفره بین 60 تا 80 درصد کاهش داتشه است . (ملبوبی و همکاران و 1384) همچنین نتایج بدست آمد از آزمایش بر روی گیاه چغندرقند بیانگر این موضوع می باشد که مصرف کود زیستی (بارور 2) به همراه کود شیمیایی بر روی عملکرد نهائی محصول تاثیر فراوانی داشته است و عملکرد چغندرقند در رابطه با مصرف کود زیستی (بارور 2) از نظر آماری اختلاف معنی داری در سطح 99 درصد نشان می دهد. (مدنی و همکاران، 1380) نتایج بدست آمده از آزمایش های دیگر اهمیت کاربرد کودهای میکروبی حل کننده سفات و تاثیر آن بر عملکرد گیاهان غده ای و صیفیجات را به اثبات رسانده است (بهبهانی و همکاران، 1383)