حسین کریمی ابراهیم آبادی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

د بسیاری از کشورها به موازات سازمان های قضایی رسمی، مؤسساتی تشکیل شده که عملاً حل اختلاف میان اشخاص را در محدوده صلاحیت خود برعهده دارند. در این بین شورای حل اختلاف به عنوان نهادی که از پیچیدگی های فرایند دادرسی در محاکم دادگستری برخوردار نیست و نهادی اجتماعی که طرفین با حضور در آن سعی بر این دارند که اختلاف خود را از طریق سازش، حل و فصل کنند و وارد فرایند دادرسی نگردند اهمیت ویژه ای یافته است. نهادی شبه قضایی که با رسالت حل اختلافات مردمی از طریق صلح و سازش تأسیس شد و در این راستا علاوه بر گسترش صلح و سازش توانست نقش مؤثری هم در کاهش حجم پرونده های ورودی به دادگاه ها ایفا کند. قوه قضائیه با ذعان به وجود کاستی های فراوان در سیستم قضایی کشور، توسعه قضایی را هدف خویش قرار داده و گام هایی در زمینه هیا مختلف از جمله تشکیل شوراهای حل اختلاف و استفاده از مشارکت های مردمی و اصلاح ذات البین توسط مردم است تا بسیاری از پرونده ها توسط مردم با کدخدامنشی و پادرمیانی افراد موجه جامعه به صلح و سازش منتهی و ریشه عداوت و نزاع کنده شود. جرم شناسان و سیاست گذاران حوزه پیشگیری و مبارزه با جرم امروزه برایناعتقادند که نمی توان به صرف استفاده از ابزارهای کیفری، امید به پیشگری از وقوع جرم و کاهش میزان جرایم داشت اما باید دقت داشت که دخالت مراجع غیرقضایی در امور کیفری با توجه به اهمیت بحث جرایم و مجازات ها باید مقید به حدود و شرایط دقیق باشد تا با توجه به اینکه در شوراها امور به افراد غیر متخصص سپرده می شود حقوق و آزادی های افراد مورد صدمه قرار نگیرد.

شورای حل اختلاف، صلاحیت، پیشگیری از جرم