مهشید پیرمحمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

امنیت، از جمله اصلی ترین نیازهای بشر است که در طول تاریخ، با تغییر شکل و مفهوم همراه بوده است. این تغییر از امنیت فیزیکی به امنیت فردی، امنیت اجتماعی و امنیت ملی گسترش پیدا کرده و تکامل یافته است. در این راستا، نظریات متعددی برای تامین امنیت جوامع مطرح شده است. نظریه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، یکی از این نظریات است که سعی دارد با مدیریت، نظارت و مشارکت، به محیطی مطلوبی دست یابد که مجرمان در آن به ارتکاب جرم نپردازند. این پژوهش، با هدف ارتقای امنیت محیطی در محله پامنار، به عنوان یکی از ناامن ترین محلات تهران انجام شده است. برمبنای مطالعات اسنادی، معیارهای کلی پژوهش استخراج شد. این معیارها عبارتنداز: محوطه سازی باتوجه به هویت محدوده با هدف تقویت حس تعلق، تقویت احساس مسئولیت ساکنین نسبت به محله، جانمایی کاربری های فعال در شب، تقویت تقش و حضور پلیس در حوزه مطالعاتی، نورپردازی مناسب و کارآ، جانمایی مبلمان شهری جهت تقویت حضور افراد، تاکید بر حرکت پیاده در حوزه مطالعاتی، تعریف ورودی، جمع آوری زباله های رهاشده در محدوده، بازطراحی جداره های نامناسب از منظر اصول CPTED ، اصلاح مسیرهای حوزه مطالعاتی جهت حذف راه های فرار، ساخت و ساز در مخروبه ها به عنوان مامن مجرمان و تقویت مشارکت مردمی با هدف افزایش حس تعلق به محیط و بهبود مدیریت. نیازها و نظرات ساکنان و کاربران محله (با ابزار پرسشنامه مشارکت مردمی با هدف افزایش حس تعلق به محیط و بهبود مدیریت. نیازها و نظرات ساکنان و کاربران محله (با ابزار پرسشنامه مکان سنجی)، مشخص و بر این اساس، نقاط کانونی ناامنی در محله شناسایی شد. سپس، با استفاده از معیارها و تکنیک ANP ، ناامن ترین نقطه محله (انتهای خیابان قائم مقامی با رتبه کلی 0.0996 )، شناسایی شد. در گام بعد، با تلفیق نظرات کاربران فضا، مشاهدات میدانی درمحله و ناامن ترین نقطه آن، به تبیین راهبردها و اقدامات اجرایی کارآ با توجه به رویکرد CPTED در محله پامنار، پرداخته شد

امنیت محیطی، جرم، فضای شهری، CPTED ، تکنیک ANP ، محله پامنار