داریوش سرهنگ زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی، کلیبر، ایران
احمد افکاری - استادیار فیزیولوژی گیاهی، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر، ایران

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام کلزا در منطقه کلیبر، مطالعه ای به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوك های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 99-1398 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در 3 سطح (60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس آ)، به عنوان عامل اصلی، 4 رقم کلزا (آر.جی.اس، هایولا 420 ، تراپر و ساری گل) به عنوان عامل فرعی بودند.نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اعمال تنش بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطحاحتمال یک درصد معنی دار بود. هم چنین نتایج نشان داد که اثر متقابل ارقام و تنش بر کلروفیل کل در سطحاحتمال یک درصد و بر سایر صفات اثر معنی داری نداشتند. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و ارقام نشان داد که بیش ترین میزان کلروفیل برگ (6/27 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) به تیمارهای (60 میلی متر تبخیر و رقم هایولا 420) اختصاص یافت. کم ترین میزان کلروفیل برگ (3/78 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) به تیمارهای (120 میلی متر تبخیر و رقم ساری گل) اختصاص یافت. مقایسه میانگین تیمارها مشخص نمود که باافزایش تنش خشکی مقادیر مقدار نسبی آب برگ و کارتنوئید کاهش یافت. بنابراین بیش ترین محتوای نسبی آب برگ (85/14 درصد) و کارتنوئید (1/97 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) مربوط به سطح 60 میلی متر تبخیر بود. چنین بیش ترین میزان کارتنوئید (1/94 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) و محتوای نسبی آب برگ (81/73 درصد) متعلق به رقم هایولا 420. نتایج آزمایش نشان داد رقم هایولا 420 بیش ترین تحمل به تنش خشکی رادر بین ارقام مورد بررسی داشته است.

تنش خشکی، کارتنوئید، کلروفیل، کلزا و محتوای نسبی آب برگ