بلال اروجی - دانشکده و پژوهشکده مهندسی و پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع) تهران، ایران
رضا عارف - دانشکده و پژوهشکده مهندسی و پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع) تهران، ایران
رضا غفارپور - دانشکده و پژوهشکده مهندسی و پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع) تهران، ایران

با توجه به اهمیت کیفیت هوای داخل، لزوم انجام مطالعات متعدد در این زمینه در شهرهای پرجمعیت و آلوده مانند تهران وجود دارد. فضاهای آموزشی یکی از مکان های حساس در این زمینه است. برای همین موضوع در جهت بررسی میزان کیفیت هوای فضاهای آموزشی شهر تهران دانشگاه های شهید بهشتی بعنوان ایستگاه نمونه برداری انتخاب شد. برای این کار با استفاده از یک نمونه بردار حجم بالا و با جریان هوای 1/5 متر مکعب بر دقیقه، ذرات معلق روی فیلترهای شیشه ایی جمع آوری شد. در ادامه بعد از فرآیند توزین، جهت بررسی شکل ظاهری و تعیین ترکیب شیمیایی ذرات، هر نمونه به روش SEM مورد مطالعه قرار گرفت. برای هر نمونه میکروگراف مربوطه تهیه و نتایج کار تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که غلظت ذرات معلق داخل ساختمان و کلاس درس دانشجویان در زمان برگزاری کلاس نسبت به محیط بیرون اختلاف چندانی نداشته و در برخی موارد به یک اندازه است. میانگین غلظت ذرات در این نمونه های برداشت شده در فصل بهار μg/m2 90/6±13 و برای فصل زمستان μg/m2 88/14±12/5 بود. همچنین در ماه های مهر و آبان غلظت ذرات با میانگین μg/m3 102/1±8/8 نسبت به آذرماه با میانگین μg/m3 115/4±6/8 در سطح بالایی قرار داشت. اشکال منظم و کروی از ذرات در نمونه های برداشت شده فصل زمستان و ذرات بی شکل و نامنظم در نمونه های برداشت شده در فصل پاییز از فراوانی بالایی برخوردار بودند. نتایج مطالعه به روشSEM حاکی از آن است که عناصر مختلفی همچون O ، Ti ، Zn ، Na ، K ، Fe ، Ca ، Al ، Mg و Si با غلظت های متفاوت در نمونه های برداشت شده، وجود دارد که مشابه ترکیب شیمیایی ذرات بیرون است. باتوجه به نتایج به دست آمده، تهویه نامناسب ساختمان، سیستم های قدیمی و فرسوده گرمایشی و سرمایشی و همچنین عمر بنا، فرسودگی درب و پنجره ها از دلائل اصلی کاهش کیفیت هوای داخل ساختمان است. این موضوع می تواند در دراز مدت تاثیرات زیان باری بر سلامت، رفتار و روان دانشجویان داشته باشد.

ذرات معلق، مراکز آموزشی، SEM، الودگی هوا