سواحل شمالی خلیج فارس (استان بوشهر) در هزاره پنجم پیش از میلاد

مطالعات باستان شناسی دوره پیش از تاریخ در سواحل شمالی خلیج فارس در محدوده استان های بوشهر و هرمزگان بسیار اندک و محدود صورت پذیرفته است و تمرکز اصلی مطالعات بیشتر بر دوره های تاریخی و اسلامی قرار داشته است. وجود محوطه-های شاخص و بزرگی چون سیراف و کاخ های هخامنشی در این منطقه موجب تمرکز مطالعات باستان شناختی بر این دوران شده و دوره پیش از تاریخ عموما کمتر شناخته شده است. بررسی های باستان شناسی صورت گرفته در این منطقه و همچنین کاوش های انگشت شماری که در محوطه های پیش از تاریخی و مخصوصا آثار مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد در این منطقه صورت گرفته؛ حاکی از وجود استقرارهای انسانی در دوره های فرهنگی پیش از تاریخی در سواحل شمالی خلیج فارس است که علاوه بر اینکه از دریا بهره می بردند؛ روابط تنگاتنگی نیز با پس کرانه های خود در داخل خاک ایران و مخصوصا حوزه فرهنگی فارس داشتند؛ این ارتباط دو سویه با فارس در این منطقه تاکنون نیز ادامه یافته است. یافته های باستان شناسی و مطالعات جانور باستان شناسی که بر روی بقایای حیوانی از محوطه های پیش ازتاریخی نشان می دهد که بخش زیادی از منابع غذایی دریایی بوده و شکار حیوانات بزرگی همچون کوسه که نیاز به صید دور از ساحل دارد؛ نشان دهنده تسلط آنان بر قایقرانی نیز می باشد. بیشتر آثار پیش از تاریخ شناسایی شده در استان بوشهر در شهرستان دشتستان و سپس دیلم قرار دارند که در این مطلب محوطه ها و تپه های شناسایی شده از قبیل محوطه چهارروستایی، چغابور، سوزو، قاشی، نصرک و تهماچی و تمب سوته در هرمزگان معرفی شده و سعی گردیده با توجه به الگوی پراکنش این محوطه ها در منطقه و مواد فرهنگی شناسایی شده از آنها؛ ضمن ارائه گاهنگاری نسبی به روابط فرهنگی آن ها با مناطق پس کرانه ای نیز پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

سواحل شمال خلیج فارس ، استان بوشهر ، محوطه های هزاره پنجم ، فارس ، صید