باز آفرینی محلات سنتی با تکیه بر هویت و فرهنگ بومی و شهرسازی ایرانی اسلامی (نمونه موردی: محله حاجی همدان)

محلات قديمی شهرها که دارای بافتی با ارزش و کهن بوده اند، به مثابه قلب تپنده شهرها به حساب می آيند و امروزهکارکرد های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی خود را از دست داده اند. بازآفرينی شهری رويکردی است که درصدد احيا ومعاصرسازی اين محلات سنتی گام بر می دارد و تلاش تزريق روحی دوباره در اين مناطق و فراهم آوردن شرايطی برایحضور و مشارکت همگان در فرآيند آن، از اهداف ارزشمند اين رويکرد است. محرك های توسعه بازآفرينی شهریمولدهايی هستند در جهت بازگرداندن رونق و توسعه به مناطق مورد نظر پروژه های بازآفرينی شهری تا چرخه فعاليتزنده و پويا را در اين مناطق به راه اندازد. عدم توجه به ويژگي های خاص مکانی و فرهنگی و ارزش های شهری منجر بهيکنواختی سيما و بومی و محلی در فرآيندهای توسعه ظاهر شهرها شده است و محلات شهری به عنوان مکان تبلورفرهنگ جايگاه و هويت خود را از دست داده و همچنين جذابيت های ناشی از تمايزات مکانی و فرهنگی در اين راستاکمرنگ شده است . دراين راستا لزوم بازنگری در اقدامات مربوط به بازآفرينی در بافت های تاريخی به منظوراستفاده ازامکانات و پتانسيل ها و ارتقاءحس تعلق و درنتيجه هويتمندی محلات احساس می گردد. روش تحقيق به کار گرفته شدهدر اين پژوهش مبتنی بر دو روش تحليلی- توصيفی و پيمايشی می باشد. اين پژوهش بعنوان يکی از پژوهش ها در حوزه بازآفرينی فرهنگی در راستای ارتقاء هويت محله ای، به دنبال تحليل عوامل مؤثربر ارتقاءهويت ايرانی اسلامی بر مبنای شاخص های بازآفرينی فرهنگی است . همچنين، محدوده محله حاجی همدان به دليل دارا بودن هويت تاريخی غنی کهامروزه در حال از دست دادن هويت محله ای ايرانی- اسلامی خود است، بعنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب گرديده است. اين پژوهش سعی دارد با مطالعه و شناخت جنبه های اين رويکرد، راهکارهای مثبت و موفق در حوزه بازآفرينی وکيفيت های محيطی و جنبه های فرهنگی- اجتماعی محلات شهری را در راستای ارتقاءهويت محله ای و ايرانی بررسی نمايد. نتايج تحليل نشان می دهد با توجه به معيار اصلی بازآفرينی و معيارهای اصلی هويت محله ای و ايرانی- اسلامی و ارتباط قوی بين اين معيارها با يکديگر می تواند به ارتقاء هويت محله ای طريق حس تعلق شهروندان را موجب گردد.

کلیدواژه ها:

بازآفرینی ، فرهنگ ، محلات سنتی ، هویت ایرانی اسلامی