مطالعه و ارزیابی تطبیقی »محرمیت« و »نفوذناپذیری بصری« درمعماری مجموعه های مسکونی فپکو شیراز

متخصصان در حوزه روان شناسی و جرم شناسی بر این باورند که کیفیت نامناسب ساخت وسازهای شهری و عوامل محیطی می تواند سبب گرایش افراد به خشونت شوند. در واقع احساس امنیت داشتن می تواند ربط مستقیمی به معماری داشته باشد و قطعا در فضای خانه مسکونی که محیط محدود است، داشتن فضای امن و استاندارد یکی از مهم ترین شاخص های امنیت روانی است و می تواند خود از علل بروز افزایش خشونت خانگی شودمطابق با استانداردهای معماری و شهرسازی، برای یک خانواده چهارنفره حدود 150 متر زیربنا احتیاج است. در واقع در یک فضای معماری ایدیال عرصه خصوصی از عرصه خانوادگی مجزاست، چراکه برای یک زندگی متعادل و متوازن لازم است بین زندگی جمعی و خصوصی تعادل به وجود آید. صرف نظر از اینکه تمامی این فضاهای شهری و طراحی خانه ها حتی در شرایط استاندارد در ساخت وساز برای یک زندگی نرمال و معمولی طراحی شده است، والدین به طور معمول بین 8 تا 10 ساعت خارج از خانه بودند و اکنون در شرایط ویژه ای که بر جهان حاکم شده است، تمام روز را با فرزند یا فرزندان خود در خانه هایی که غالبا فاقد استانداردهای معماری لازم است، می گذرانند و قطعا خانه نشینی طولانی، کلافه کننده و کسالت بار است و باعث پرخاشگری و عیب جویی و زود از کوره دررفتن می شود؛ خصوصا اینکه قطعا زیست در فضاهای کوچک و خارج از استاندارد در زمانی طولانی و در شرایطی که فشار اقتصادی و ترس از بیماری هم بر خانواده حاکم است، اثرات منفی داردخانه به عنوان قرارگاه رفتاری خانواده، از بااهمیتترین عناصر معماری شهر بوده و نظام ارتباطی آن در فرهنگهای مختلف، هماهنگ با تعریفی است که آن فرهنگ از انسان دارد که یکی از مهمترین مصادیق مورد توجه در معماری سنتی نیز »محرمیت« و »نفوذناپذیری بصری« است.در اسلام و آیات قرآن به جایگاه خانه و اهمیت آن در حفظ آرامش روح و روان و نیز ایجاد معنویتی که منجر به آرامش قلب می شود تاکید فراوانی شده است.در فرهنگ ایرانی اسلامی نیز با توجه به فرهنگ غنی ایرانی توصیه ها، سفارشها و همچنین آیات قرآنی بر مسائل درونگرایی و حفظ حریم خانواده تأکید بسیار دارد. این ویژگیها سبب شده که خانه ایرانی علاوه بر حفظ ارتباط با بیرون، به دنبال ایجاد محیطی باشد که موجب سلامت جسم، تکامل روحی و مکانی برای آسایش، آرامش و امنیت شود.توجه به درون که در اصطلاح معماری به آن درونگرایی میگویند با محرمیت زنده میشود.در روند این پژوهش مهمترین مساله ای که در نظر گرفته می شود، اهمیت توجه به سلامت جسمی و روحی انسان است که چنانکه عنوان شد این مهم از رعایت دو نیاز تامین شرایط آسایش و القای حس آرامش حاصل می شود. در این ارائه خواهد شد و سپس تبعات » نفوذناپذیری بصری « و » محرمیت « پژوهش، در گام نخست تعریف جامع و کاملی از نادیده گرفته شدن اصول آن در معماری خواهد گرفت. از سوی دیگر، در این پژوهش راهکارهای عملی و معمارانه ایجاد امنیت برای ساکنین و کاربران بناها که امروزه مورد توجه قرار گرفته اند شرح داده خواهند شد و نمونه های استفاده از این راهکارها در نمونه های داخلی بررسی می گردد. در نهایت مجموعه مسکونی ساخته شده ای از منظر رعایت کردن اصول معماری ایرانی و برطرف کردن غالب نیاز های انسان امروزی تحلیل می شود و با نگاهی ارزشی به صیانت انسانی بررسی شده و کاستی های این پروژه جهت برطرف شدن در طرح های بعدی مشخص می گردند

کلیدواژه ها:

حریم خصوصی ، حقوق شخصی ، محرمیت ، معماری اخلاقی ، امنیت ، ساختمان مسکونی ، فپکو