فرخ غنی شایسته - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
نادر قائمیان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس و سرپرست موسسه تحقیقات خاک و آب
الناز حبشیانی - کارشناس رشته زراعت و اصلاح نباتات

وجود مواد آلی با خصوصیات متفاوت حتی در مقادیر کم، می تواند اثرات مثبتی را در خواص فیزیکی و شیمیایی خاک اعمال نماید. در مناطق خشک و نیمه خشک جهان و از جمله ایران نه تنها برگشت مواد آلی کم است بلکه به علت فعالیت شدید میکر ارگانیسمها، تجزیه آن نیز سریع میباشد مقدار ماده آلی در بیش از 60درصد خاکهای زیر کشت کشور کمتر از یک درصد و در بخش قابل توجهی از آنها کمتر از نیم درصد است. در همین راستا استفاده از کودهای آلی یکی از مهمترین راههای حفظ بیلان کربن الی خاک و تامین غذای سالم برای انسان و دام است. افزودن کود دامی به خاک همچنین باعث ایجاد بیلان مثبت نیتروژن، پتاسیم، و کلسیم در خاک گردیده است. تعدادی از محققین معتقدند که حاصلخیزی خاک را تنها با افزایش مواد آلی می توان بالا برد. با افزودن کودهای آلی فراهمی فسفر به وسیله مکانیزمهای مختلف افزایش می یابد. (2و4) . گندم و چغندر محصولات مهم در تناوبهای زراعی استان می باشد لذا استفاده از کودهای آلی در این تناوب ممکن است باعث بهبود وضعیت فیزیکی وشیمیایی خاکها شود. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر منابعی و مقادیر مختلف کودهای آلی بر خواص فیزیکوشیمیای خاک و عملکرد محصول در تناوب چغندر قند – گندم می باشد.