ارزیابی تکمیلی تاثیر حشره کش دلتامترین عرضه شده توسط شرکت های مختلف روی سن معمولی گندم Eurygaster integriceps

گندم مهم ترین محصول زراعی کشور است. در مزارع گندم سن گندم Eurygaster integriceps Puton همواره یک آفت کلیدی بوده و در اغلب اوقات مبارزه شیمیایی علیه این آفت انجام می شود. در این تحقیق کارایی دز کاهش یافته (180 میلی لیتر در هکتار) حشره کش دلتامترین عرضه شده توسط 36 شرکت داخلی با دو فرمولاسیون EC 2.5% و SC 2.5% در مقایسه با دز یک لیتر در هکتار حشره کش فنیتروتیون EC 50% روی پوره های سن گندم بررسی شد. تیمارها عبارت بودند از : فنیتروتیون با دز یک لیتر در هکتار، دلتامترین با فرمولاسیون امولسیون (EC 2.5%) شرکت های اکسین شیمی، آراسنج شیمی، رجاشیمی ، البرز بهسم، گل شیمی سپاهان، کاوش کیمیای کرمان، بیستون کرمانشاه، واستریوشان ماد، زرین سرشت پارس، طیف سبز، شیمی سبز جنوب، خزر سم کود، کیا سم کارمانیا، مواد زراعی و دامی ایران، مهاب شیمی ری، نمبار، سازگان شیمی، آرمان سبز آدینه، سبز محصول داتیس، شیمااگرو یزد، شیمی کشاورز، بهاور شیمی، سایان شیمی و کیمیا کشاورز کرمان با غلظت 180 میلی لیتر در هکتار، دلتامترین با فرمولاسیون سوسپانسیون (SC 2.5%) شرکت های بهاوران زرین مژده، پاک سم ایرانیان، رازی شیمی خرم، تعاونی شیمیایی داروگستر، سبزآور نگین فلات، سازگان شیمی، آریا شیمی، فاراد، گل شیمی سپاهان، گلبان شیمی آفاق و بازرگانان سرای سپند پارس، و در تیمار شاهد از آب استفاده شد. اثر تیمارها روی جمعیت سن گندم سه، هفت و 14 روز پس از سمپاشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار روی پوره های سنین دوم و سوم سن گندم بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین تاثیر حشره کش دلتامترین عرضه شده توسط شرکت های مختلف روی جمعیت پوره 3، 7 و 14 روز پس از سمپاشی در منطقه اصفهان در سال 1396 به ترتیب 100-94/73، 100-86/13 و 100-85/7 و در منطقه کرمانشاه به ترتیب 100-90/34، 98/04-80/18 و 97/91- 68/86 درصد بود. همچنین در سال 1397 کارایی حشره کش ها در کنترل پوره های سن گندم مطلوب و در اصفهان و کرمانشاه به ترتیب بیش از 60 و 90 درصد به دست آمد. میانگین درصد سن زدگی در تیمارهای سمپاشی در اصفهان در سال های 1396 و 1397 قابل قبول (0.06-0.53% and 0-1.33% ) و به طور معنی دار کمتر از تیمار شاهد (به ترتیب 9/96 و 5 درصد) بود. میانگین درصد سن زدگی در منطقه کرمانشاه نیز در هر دو سال مورد بررسی قابل قبول (به ترتیب کمتر از 1 و 0/5 درصد) ارزیابی شد، در حالی که در تیمار شاهد بیشتر از دو درصد (غیر قابل قبول) بود. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که حشره کش های دلتامترین عرضه شده توسط 34 شرکت پوره های سن گندم را با دز 180 میلی لیتر در هکتار (40 درصد کمتر از دز توصیه شده در امولسیون ها و 28 درصد کمتر از دز توصیه شده در سوسپانسیون ها) به خوبی کنترل کرده و از این نظر تفاوت معنی داری با همدیگر و با حشره کش فنیتروتیون با دز یک لیتر در هکتار نداشتند. در این میان گلتامترین (دلتامترین شرکت گلبان شیمی آفاق) و دلتاتراست (دلتامترین بهاور شیمی) اگرچه در زمان های مختلف پس از سمپاشی کمتر و یا حدود 70% پوره های سن گندم را کنترل کردند، ولی به دلیل کاهش درصد سن زدگی مشابه با سایر دلتامترین های مورد بررسی به کمتر از یک درصد، به صورت مشروط (مشروط به آزمایش مجدد) قابل پذیرش می باشند.واژه های کلیدی: سن گندم، کنترل شیمیایی، فنیتروتیون، دلتامترین