هادی بهمنی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه م
مجید لطفعلیان - استادیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران
اصغر فلاح - استادیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران

جنگلهای زاگرس برخلاف جنگلهای شمال که از لحاظ تولیدات چوبی و صنعتی دارای ارزش هستند دارای اهمیت چندانی نمیباشد و بیشتر جنبه حفاظتی، جلوگیری از فرسایش، زیست محیطی و پتانسیل تولید محصولات غیرچوبی آن، دارای ارزش میباشد. محصولات غیرچوبی با ارزشترین تولید جنگلهای زاگرس است که نقش تعیینکنندهای در اقتصاد بهرهبرداران و روستائیان دارد. پسته وحشی یکی از گونههای مهم و با ارزش جنگلهای زاگرس میباشد که بعنوان وسیله ارتزاق ساکنین جنگل محسوب میشود. برای بررسی میزان محصولات غیر چوبی ابتدا اقدام به تهیه پرسشنامه- هائی در این زمینه گردید. تکمیل پرسشنامه ها بصورت مشارکتی- مشاهدهای میباشد. بدین منظور 8 روستا انتخاب و در هر روستا نیز با توجه به جمعیت روستا تعدادی بهرهبردار بصورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مهمترین محصول غیرچوبی منطقه، میوه درختان پسته وحشی است که بیشترین درآمد مردم محلی نیز از فروش این محصول بدست میآید. همچنین علاوه بر میوه میتوان به صمغ حاصله از درختان پسته وحشی اشاره کرد که مردم بومی فقط از ترشحات طبیعی این درختان که به نام مستکی معروف است استفاده میکنند که بیشتر مورد مصرف محلی قرار میگیرد. در صورت تهیه و اجرای طرحهای بهرهبرداری متناسب با ظرفیت و پتانسیل منطقه در قالب قرارداد با رعایت اصول و ضوابط موجود میتوان درآمد و سود قابل توجهی را از آن بدست آورد. از محصولات غیرچوبی دیگر می- توان به استفاده از برگ، پوست و تولید عسل اشاره کرد که مردم محلی بدلیل عدم شناخت و اطلاع کافی از خواص و اهمیت آن بندرت آنها را مورد بهرهبرداری قرار میدهند.

بهرهبرداری، محصولات غیرچوبی، روستائیان، پستهوحشی