معرفی رقم چغندرقند، منوژرم هیبرید متحمل به ویروس عامل بیماری ریزومانیا (رقم پارس)

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
  • کد COI اختصاصی: R-1093437
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 278
دانلود فایل این طرح

نویسندگان

محسن آقائی زاده

داریوش فتح اله طالقانی

باقر محمودی

محمدرضا اوراضی زاده

سعید واحدی

چکیده

بیماری ویروسی ریزومانیا نخستین بار در جهان در سال ‮‭1959‬ از ایتالیا و در سال ‮‭1375‬ از استان فارس گزارش شد. این بیماری در سال های اخیر به تدریج در کشور گسترش یافته و امروزه بعنوان یک عامل تهدید کننده زراعت در استان های خراسان، فارس، آذربایجان غربی، اصفهان و کرمانشاه مطرح است. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند بعنوان اولین گام در سال ‮‭1385‬ رقم متحمل زرقان را در اختیار زارعین قرار داد. جهت دستیابی به ارقام مقاوم، در سال ‮‭1381‬ یک ژرم پلاسم زراعی وارداتی (جمعیت گرده افشان دیپلویید حامل ژن مقاومت) در شرایط آلوده ‭(nursery) ‬در مرکز تحقیقات کشاورزی فارس ارزیابی شد و تک بوته های مقاوم شناسایی و انتخاب گردید. در سال ،‮‭1382‬ از بوته های انتخابی بذر فول سیب ‭(S‬1 ) تهیه شد. در سال ‮‭1383‬ فول سیب ها با یک لاین نرعقیم منوژرم تحت شماره ‮‭20507‬ تلاقی یافتند و تعداد ‮‭19‬ تست کراس بدست آمد. همچنین در همین سال نتاج S1 به همراه شش رقم شاهد مقاوم داخلی و خارجی در مزرعه آلوده ‭(nursery ) ‬به عامل بیماری در فارس مورد مقایسه قرار گرفتند که یکی از نتاج تحت شماره ‮‭12‬‭.SHR‬‮‭01‬‭-P ‬بعنوان برترین S1 شناسایی گردید. تست کراس ها در سال ‮‭1385‬ از نظر مقاومت به بیماری و همچنین عملکرد ریشه در شیراز ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تست کراس حاصل از پروژنی ‮‭12‬‭.SHR‬‮‭01‬‭-P ‬با عملکرد ریشه ‮‭52/98‬ تن در هکتار برترین تست کراس آزمایش بود. تست کراس های برتر این آزمایش مجددا در سال ‮‭1387‬ ارزیابی شدند. مجموع ارزیابی های نتاج S1 و تست کراس های آنها طی سال های ،‮‭85 83‬ و ‮‭87‬ نشان داد که پروژنی ‮‭12‬‭.SHR‬‮‭01‬‭-P ‬از پتانسیل و مقاومت خوبی برخوردار بوده و می تواند بعنوان یک گرده افشان در تهیه هیبرید مقاوم استفاده شود. همزمان جهت تهیه پایه مادری لاین اوتایپ مقاوم به ریزومانیا ‭(SB‬‮‭36‬) با شش لاین نرعقیم منوژرم تلاقی و شش سینگل کراس نرعقیم تهیه شد. براساس آزمون الیزا سینگل کراس ‮‭7112‬ ‭* SB‬‮‭36‬ بعنوان پایه مادری مقاوم شناخته شد. در سال ‮‭1388‬ پروژنی مورد نظر با سینگل کراس نرعقیم ‮‭7112‬ ‭* SB‬‮‭36‬ تلاقی داده شد و هیبرید حاصل تحت کد‭SBSI‬‮‭005‬ در سال های ‮‭1389‬ و ‮‭1390‬در آزمایش های مقایسه محصولی در خزانه آلوده فارس و در سال ‮‭1389‬ در قالب آزمایش های پایلوت در دوازده نقطه از کشور در شرایط مزارع آلوده مورد مقایسه قرار گرفت. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب آزمایشات در شرایط آلوده فارس هیبرید فوق ‮‭29/14‬ تن عملکرد ریشه در هکتار تولید نمود. که ‮‭497‬ درصد شاهد حساس (‮‭5/86‬ تن در هکتار) و ‮‭142‬ درصد رقم زرقان (‮‭20/45‬ تن در هکتار) بود. جمع بندی نتایج عملکرد ریشه ارقام مورد بررسی در آزمایش های پایلوت در چهار منطقه بسیار آلوده نشان داد که هیبرید مورد نظر با متوسط عملکرد ریشه ‮‭56/11‬ تن در هکتار و عملکرد شکر ‮‭9/50‬ تن در هکتار از رقم زرقان برتر بود (عملکرد ریشه ‮‭37/62‬ تن در هکتار و عملکرد شکر ‮‭6/70‬ تن در هکتار) و با آن اختلاف آماری معنی دار داشت. این رقم یک هیبرید دیپلویید منوژرم، مقاوم به بیماری ریزومانیا و مخصوص کشت بهاره است که در شرایط غیرآلوده نیز در مقایسه با ارقام نرمال داخلی و خارجی از عملکرد ریشه و محصول شکر خوبی برخوردار است.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.