مطالعه و ارزیابی خصوصیات زراعی و میزان تحمل سرما در ارقام بومی گندم دوروم دریافتی از ایکاردا در شرایط دیم

ارقام بومی بین المللی با توجه به تنوع ژنتیکی و جغرافیایی که دارند منابع ارزشمندی برای برنامه های به نژادی گیاهان زراعی می باشند. در این تحقیق ‮‭641‬ رقم بومی گندم دوروم دریافتی از بانک ژن ایکاردا در سال زراعی ‮‭1389-90‬ در سه ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود، مراغه و قاملو) از لحاظ مهمترین خصوصیات زراعی (عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک) و نیز میزان تحمل سرما در شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. مهمترین اهداف تحقیق شامل بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام بومی در شرایط سرد و سرد معتدل دیم کشور و شناسایی ارقام متحمل به سرما به منظور بهره برداری از تنوع موجود در برنامه های اصلاحی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور بود. بین ارقام بومی از لحاظ صفات زراعی و میزان تحمل سرما تنوع ژنتیکی موجود وجود داشت. در مناطق سرد مراغه و قاملو امکان گروه بندی ارقام بر اساس میزان تحمل سرما وجود داشت که نشان دهنده پتانسیل ژنتیکی موجود در ارقام بومی برای اصلاح تحمل سرما در برنامه های اصلاحی گندم دوروم برای مناطق سردسیر کشور می باشد. ارقام بومی متحمل به سرما دارای عملکرد دانه و وزن هزار دانه بالا، ارتفاع متوسط و زودرس بودند. بنابراین با توجه به پتانسیل تنوع ژنتیکی موجود در ارقام بومی امکان یافتن ارقام با پتانسیل عملکرد بالا، خصوصیات زراعی برتر و مقاومت به تنش سرما وجود داشت که می توان از چنین ارقامی در برنامه های اصلاحی گندم دوروم استفاده نمود. واژه های کلیدی: گندم دوروم، ارقام بومی، خصوصیات زراعی، تحمل سرما