بررسی اثر مدیریت تغذیه بر روی خصوصیات گلوتن و کیفیت دانه دو رقم گندم نان

کیفیت گلوتن گندم از عوامل محیطی و ژنتیکی و اثر متقابل آنها تاثیر می پذیرد. بعضی از عوامل محیطی مثل کاربرد کودها و همچنین بارندگی در طول دوره پر شدن دانه می توانند باعث بهبود کیفیت گندم شوند. مطالعه حاضر یک بررسی برای شناخت تاثیر مدیریت تغذیه روی خصوصیات گلوتن و صفات کیفی دانه گندم در دو رقم گندم نان می باشد. طرح آماری مورد استفاده در این بررسی اسپلیت پلات و در قالب بلوک های کامل تصادفی و در مجموع با شش تیمار آزمایشی شامل: تیمار بدون کود، تیمار اعمال کود ماکرو مورد نیاز گندم و تیمار اعمال کود ماکرو و کود میکرو توصیه شده برای گندم در کرت های اصلی و عامل ژنوتیپ شامل دو رقم پارسی به عنوان رقم با کیفیت گلوتن مطلوب و رقم مرودشت به عنوان رقم با کیفیت گلوتن ضعیف دانه در کرت های فرعی و در سه تکرار در دو سال زراعی ‮‭1391 -1389‬ در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر اجرا شد. نتایج نشان داد که تاثیر مدیریت تغذیه بر عملکرد دانه بسیار معنی دار بود بطوریکه بالاترین عملکرد دانه مربوط به کاربرد توام کود ماکرو و میکرو بود ولی از طرف دیگر نتایج نشان داد که بین ارقام از نظر عملکرد دانه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. همچنین مدیریت تغذیه از نظرتاثیر بر اجزا عملکرد دانه موثر بود. اما وزن هزار دانه فقط از ارقام آزمایش تاثیر پذیرفت. نتایج آزمایشگاه شیمی غلات نشان داد که مدیریت تغذیه بر عملکرد پروتیین دانه در واحد سطح، درصد گلوتن مرطوب، شاخص گلوتن تاثیر معنی داری داشت. همچنین تاثیر رقم بر گلوتن مرطوب، شاخص گلوتن، حجم نان، عدد فالینگ و شاخص سختی دانه از لحاظ آماری معنی دار بود. تاثیر مدیریت تغذیه بر درصد پروتیین محلول دانه و همچنین قند محلول دانه معنی دار بود، علاوه بر این بین ارقام از نظر قند محلول دانه نیز اختلاف معنی دار وجود داشت. مطالعه در پروفایل اسیدهای چرب دانه حضور پنج اسید چرب، ‭Methyl stearte‬، ‭Methyl oleate‬، ‭Methyl linoleate‬، ‭Methyl linolenate Methyl Palmitate‬، را نشان داد که مدیریت تغذیه و رقم تنها بر اسید ‭Methyl oleate ‬تاثیر معنی دار داشتند و سایر اسیدهای چرب از این تیمارها تاثیر معنی داری نگرفته بودند. واژه های کلیدی: گندم، کیفیت دانه، گلوتن، مدیریت تغذیه و رقم