تقی درویش مجنی
محمدرضا زنگی
اکبر سرکلائی
احمد دیه جی

پنبه از محصولات مهم و استراتژیک کشور دارای مشکلات حادی در زمینه آفات است که تا کنون رقم خاصی به عنوان متحمل به آفات معرفی نشد. کرم قوزه پنبه از مهمترین آفات پنبه در کشور بوده و نیز در اکثر نقاط دنیا باعث خسارت اقتصادی به محصول پنبه می زند.آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با ‮‭13‬ دورگ تثبیت شده و 3 تکرار و هر کرت آزمایشی دارای 6 خط کشت 8 متری، با الگوی کشت ‮‭80‬ ا ‮‭20‬ کشت گردید . جهت بررسی تغییرات جمعیت مراحل مختلف رشدی کرم قوزه پنبه نمونه برداریها بصورت منظم هفتگی و بطور کاملا تصادفی از 5 بوته وسط کرت انتخاب و مراحل مختلف آفت در جداول مخصوص ثبت و یادداشت گردید. با توجه به تجزیه و تحلیل آماری انجام شده و انجام تجزیه واریانس مرکب دو ساله آزمایش از لحاظ عملکرد ، میزان وش بدست آمده در تیمارهای دورگ ‮‭84 114-2‬،-‮‭19‬ و ‮‭102‬ به ترتیب با ‮‭918‬ ، ‮‭817‬ و ‮‭837‬ کیلوگرم در هکتاردارای بیشترین عملکرد در گروه ‭a ‬و ‭ab ‬در سطح 5 درصد قرار گرفتند و از نظر میزان زود رسی در تیمارهای دورگ ‮‭19-84‬ ، ‮‭104‬ و ‮‭3-84‬ به ترتیب با ‮‭94/23‬ ، ‮‭92/47‬ و ‮‭91/36‬ درصد دارای بیشترین زودرسی و در گروه ‭a ‬در سطح 5 درصدقرار گرفتند.از لحاظ میزان آلودگی به جمعیت کرم قوزه پنبه در تیمارهای دورگ ‮‭6-84‬ ، ‮‭102‬ ، ‮‭113‬ و ‮‭3-84‬ به ترتیب ‮‭0/363‬ ، ‮‭0/362‬ ، ‮‭0/330‬ و ‮‭0/243‬ دارای کمترین تراکم آلودگی به آفت در بوته در گروه ‭bc ‬و ‭c ‬در سطح 5 درصداز خود نشان داده اند. واژه های کلیدی: تحمل ، دورگ های تثبیت شده ، پنبه وکرم قوزه