مقایسه تحمل به شوری ژنوتیپ های پنبه در آزمایشگاه و مزرعه

این تحقیق در دو شرایط آزمایشگاهی و مزرعهای انجام گردید. در آزمایشگاه، ابتدا درصد و سرعت جوانهزنی تعداد ‮‭40‬ ژنوتیپ پنبه در دو سطح شوری صفر و ‮‭15‬ دسی زیمنس مقایسه و با توجه به نتایج آن تعداد ‮‭10‬ ژنوتیپ برتر انتخاب و علاوه بر خصوصیات جوانهزنی، رشد اولیه گیاهچهای آنها نیز در 4 سطح شوری صفر، ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬ دسیزیمنس بر متر مورد مقایسه قرار گرفت. سپس این ارقام در شرایط مزرعهای نیز در یک خاک شور با‮‭2/11‬ ‭EC ‬دسیزیمنس بر متر در سال ‮‭1388‬ و ‮‭12/4‬ دسیزیمنس بر متر در سال ‮‭1389‬ کشت و عملکرد و اجزای عملکرد آنها مقایسه گردید. ده ژنوتیپ انتخابی شامل ساحل، سپید، سوپراکرا، سیلند، شیرپان ،‮‭539‬ چکوروا، کوکر ‮‭312‬ ا ،‮‭349‬ اوپال، کیو‮‭28‬ و ‮‭43200‬ بودند. در سطوح صفر و 5 دسیزیمنس بر متر شوری، اختلاف معنیداری بین درصد جوانه زنی بذور ژنوتیپهای مختلف پنبه مشاهده نگردید، اما با افزایش شوری به ‮‭10‬ و ‮‭15‬ دسیزیمنس بر متر، عکس العمل درصد جوانه زنی آنها نسبت به تغییرات شوری متفاوت بود. از نظر تحمل به شوری ژنوتیپها در آزمایشگاه، ژنوتیپهای سیلند و شیرپان ‮‭539‬ نسبت به سایر ژنوتیپها وضعیت بهتری نشان دادند. بطور کلی، به ترتیب یا با اندکی نوسان، ژنوتیپهای کوکر ‮‭312‬ ا ،‮‭349‬ شیرپان ،‮‭539‬ سپید و چکوروا از نظر تحمل به شوری برتر بودند. بر همین اساس، ژنوتیپهای اوپال، کیو ‮‭28‬ و ساحل حساسیت بیشتری نسبت به تنش شوری داشته و در پایینترین گروه قرار گرفتند. در شرایط مزرعهای، ژنوتیپهای چکوروا و کوکر ‮‭312‬ ا ‮‭349‬ انتخابهای مناسبی برای کشت در مناطق شور بودند. در رتبههای بعدی و با کمی فاصله، ژنوتیپهای سپید، ،‮‭43200‬ شیرپان ‮‭539‬ و سیلند قرار گرفتند. واژههای کلیدی: ژنوتیپ های پنبه، شوری، خصوصیات جوانه زنی، صفات گیاهچه ای