رضا ممیز
عبدالحمید شوشتری
شهین مسعودی
محمدمجید ابراهیمی
شهلا شاهسوندی
محمدحسن حبل الورید
حسین گودرزی
محمدعلی بهمنی نژاد
اصغر یوسفی امین
محسن محمودزاده
احمد یوسفی
حمیرا نجاتی

آنفلوانزا پرندگان و سروتیپ-‮‭793‬‭/B ‬برونشیت عفونی از بیماری های ویروسی مهم صنعت طیور تجاری ایران می باشند. بنظر می رسد عفونت های همزمان با این دو ویروس به صورت طبیعی رخ می دهد. انتشار بافتی جدایه ایرانی ویروس آنفلوآنزا ‭A/chicken/Iran/m.‬‮‭2010/1‬‭(H‬9N2) و جدایه ایرانی ویروس ‮‭793‬‭/B ‬، ‭IR/‬‮‭2001/773‬‭(IBV) ‬در اندام های مختلف جوجه های ‭SPF ‬مورد بررسی قرار گرفت، بدین منظور ‮‭84‬ جوجه یک روزه ‭SPF ‬به صورت تصادفی درچهار گروه (‮‭21‬جوجه درهر گروه) در ایزولاتورهای با فشار مثبت توزیع شدند. در سن ‮‭12‬روزگی جوجه های گروه-1 با ‮‭106‬ ‭EID‬‮‭50‬ ویروس H9N2 ، گروه-2 با ‭EID‬‮‭50103‬ ویروس ‮‭793‬‭/B ‬، گروه-3 به طور همزمان با ‮‭106‬ ‭EID‬‮‭50‬ ویروس H9N2و ‮‭103‬ ‭EID‬‮‭50‬ ویروس ‮‭793‬‭/B ‬به روش قطره چشمی آلوده شدند، و گروه-4 به عنوان گروه شاهد درنظر گرفته شد. از اندام های مختلف از روز ‮‭12-2‬ پس ازتلقیح نمونه برداری گردید. جهت بررسی انتشار ویروس ها از روش ‭RT-PCR ‬استفاده گردید. در گروه-،2 ویروس ‮‭793‬‭/B ‬در تمام بافت های مورد مطالعه به غیراز طحال و در گروه-،3 نیز از تمامی اندام ها به غیراز طحال ردیابی گردید، اما ردیابی ویروس در نای و بورس در گروه-3 طولانی تر بود. در گروه-3 ویروس آنفلوانزا، در تمامی بافت ها به جز لوزه های سکومی ردیابی شد، درحالی که در گروه-1 ویروس تنها در نای، ریه ها، طحال و کلوآک شناسایی شد. جراحات هیستوپاتولوژی در گروه عفونت همزمان شدیدتر بود و شامل آتروفی نسبی فولیکول ها در بورس، نازک شدن بخش قشری تیموس، طولانی تر شدن روند بهبودی در ریه و نای بود. در کلیه نیز پرخونی، خونریزی، و نکروز لوله ها در گروه های تلقیح شده با ویروس مشاهده شد. نتایج نشان دادکه عفونت همزمان با این ویروس ها منجربه تغییرات شدید پاتولوژیکی شده و انتشار ویروس ها در بافت های مختلف را طولانی تر می نماید. کلمات کلیدی: آنفلوانزای پرندگان ‭(H‬9N2)، برونشیت عفونی (سروتیپ ‮‭793‬‭/B)‬، عفونت همزمان، جوجه های ‭SPF‬، روش مولکولی، هیستوپاتولوژی