ارزیابی مدیریت آبیاری پروژه آبیاری بارانی سد حسنلو با استفاده ‭GIS‬

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
  • کد COI اختصاصی: R-1091712
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 301
دانلود فایل این طرح

نویسندگان

بهزاد حصاری

رامین نیکان فر

مرتضی صمدیان

مهدی اکبری

حیدر طایفه رضایی

چکیده

کشاورزی عمده مصرف کننده آب در ایران بوده و با محدود شدن منابع آب، نیاز به کاربرد موثر و کارایی آب در آبیاری جهت حصول حداکثر برداشت محصول و حفظ منابع آب بشدت احساس می-گردد. دشت نقده با مساحت ‮‭31000‬ هکتار از پتانسیل های کشاورزی استان آذربایجان غربی می باشد. شبکه آبیاری و زهکشی حسنلو قسمتی از پروژه بزرگ شبکه آبیاری و زهکشی دشت نقده با مساحت ‮‭12500‬ هکتار می باشد. این پروژه یکی از بزرگ ترین طرح های کشور در زمینه توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار است که تا سال ،‮‭580 1388‬ هکتار آن اجرا و به مرحله بهره برداری رسیده است که عمدتا این اراضی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. اراضی شبکه حسنلو به سیستم های آبیاری بارانی، سطحی و هیدروفلوم با توجه به فشار موجود افراز شده است. سیستم بارانی این شبکه از نوع ثابت با تعداد محدود رایزر در هر لترال طراحی شده است. در این تحقیق از سامانه های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری جهت جمع آوری، مدیریت، پردازش و نمایش اطلاعات مکانی پروژه حسنلو در ارزیابی مدیریت آب این طرح در سال آبی ‮‭88‬ تا ‮‭92‬ استفاده گردیده است. در این مطالعه مشخصات هیدرولیکی آبپاش ها و لترال ها به عنوان لایه اطلاعاتی پایه در نظر گرفته شد و فشار واقعی که در زمان بهره برداری از سیستم در نقاط مختلف مزارع زارعین و ضرایب یکنواختی تک آبپاش ها و بلوک آبپاش ها بر اساس استاندارد آزمون یکنواختی (8 واحد زراعی که در نقاط مختلف پروژه) اندازه گیری و مورد آزمون واقع گردید. نتایج حاکیست که فشار سر آبپاش ها به طور مکانی و از نظر زمانی از ‮‭0/5‬ تا ‮‭3/9‬ بار متغیر و شاخص یکنواختی پروژه زیر %‮‭50‬ بوده و از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و بیانگر مدیریت ضعیف آبیاری بارانی در این پروژه می باشد. دراین تحقیق، ابزاری در ‭ArcGis‬‮‭1.10‬ برای شبیه سازی و ارزیابی یکنواختی تک رایزر یا چند رایز تهیه گردید. همچنین از توابع ‭GIS ‬و نرم افزار ویندنینجا به عنوان شبیه سازی بادهای موضعی منطقه مورد استفاده قرارگرفت. در نهایت پرسشنامه ای با ‮‭80‬ آیتم در قالب ‮‭67‬ سوال طراحی و مدیریت آب در ابعاد مختلف پروژه از بیش از %‮‭20‬ بهره برداران مورد ارزیابی قرارگرفته و نظرات کشاورزان منعکس گردید. با اینکه اراضی دیم منطقه تحت آبیاری بارانی رفته و ارزش مالی زمینها بسیار بالا رفته است ولی نتایج حاکی از عدم مدیریت بالای آبیاری در پروژه بوده و در بین بهره برداران از رضایت نسبی حداقلی برخوردار است. با بررسی و ارزیابی علل پایین بودن فشار کارکرد و کاهش یکنواختی سیستم آبیاری در واحدهای زارعی، راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود ارایه شد. کلمات کلیدی: ارزیابی سیستم بارانی، شبکه و سد حسنلو، ‭GIS

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.