بررسی اثر مواد آلی از منابع مختلف بر جمعیت میکروارگانیسم های حل کننده فسفات

فسفر از عناصر مهم مورد نیاز گیاهان بوده ولی مقادیر زیادی از فسفر موجود در کودها در خاکهای آهکی و همچنین در خاکهای اسیدی به صورت نامحلول در آمده و از دسترس گیاهان خارج می شود. میکروارگانیسمهای حل کننده فسفات با ترشح اسیدهای معدنی و آلی قادرند فسفات های نامحلول را حل کرده و بخشی از نیاز گیاه را تامین کنند. با توجه به اینکه درصد زیادی از این میکروارگانیسمها هتروتروف می باشند و مواد آلی در جمعیت و فعالیت آنها تاثیر معنی داری دارد لذا تاثیر مواد آلی در جمعیت آنها در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت . این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در کشت ذرت در استان های خوزستان، خراسان رضوی و مازندران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مصرف کود شیمیایی فسفری بر اساس آزمون خاک (P 100%) ، مصرف مواد آلی (منبع اول) به میزان 20 تن در هکتار(P0 M2)، مصرف مواد آلی (منبع دوم) به میزان 20 تن در هکتار(P0 M4)، تیمار اول با تیمار دوم (P100% M2)، تیمار اول بعلاوه تیمار سوم (P100% M4)، بدون مصرف کود شیمیایی فسفری و کود آلی(P0 M0) بود. در تمامی استان ها از کود گاوی به عنوان منبع اول استفاده شد ولی منبع دوم در استانهای مختلف، متفاوت بود. در استان مازندران از کمپوست صنایع چوب و کاغذ ساری، خراسان از کمپوست زباله شهری کارخانه کمپوست مشهد، خوزستان از کمپوست باگاس نیشکر و فارس از کمپوست شهری استفاده شد. در هر آزمایش در دو مرحله قبل از کشت و ابتدای تشکیل خوشه از هر یک از تکرارهای هر تیمار 3 بوته همراه با خاک که نماینده هر کرت بود تهیه و برای اندازه گیری جمعیت باکتری ها و قارچ های حل کننده فسفات مورد استفاده قرار گرفت. از هر استان 36 نمونه و در کل از سه استان 108 نمونه مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که جمعیت باکتری ها ی حل کننده فسفات قبل از کشت در هر سه استان بین کمتر از 103 تا 104 سلول در هرگرم متغیر بود و بعد از کشت افزایش یافته است. جمعیت باکتری در استانهای خوزستان و خراسان تقریبا برابر بود. جمیت باکتری بعد از کشت ذرت در تمام استانها افزایش پیدا کرده به طوری که بین 103 تا 106 سلول در هر گرم متغیر بود. این جمعیت در استان مازندران بیشتر از دو استان دیگر بود. جمعیت قارچهای حل کننده فسفات در تمام استانها کمتر از جمعیت باکتری ها بود. جمعیت قارچها عمدتا کمتر از 103بود. بعد از کشت گیاه جمعیت قارچها حدود یک واحد لگاریتمی افزایش پیدا کرد. واژه های کلیدی: فسفر، باکتری، قارچ، ماده آلی