بررسی عوامل بیوکنترل حشره ای گیاهان هرز آزولا و گوشاب در گیلان

در سال های اخیر علف هرز گوشاب و سرخس آبزی آزولا به علت عدم مدیریت صحیح در شالیزارها و تالاب ها مشکلات متعددی ایجاد کرده اند. گیاهان مذکور بر خلاف دیگر علف های هرز شالیزار با روش های مرسوم قابل مدیریت نیستند و هنوز دانش کافی برای کنترل این دو علف هرز وجود ندارد. این پروژه با هدف جمع آوری و شناسایی حشرات همراه با هر دو گونه علف هرز در شمال ایران به منظور شناسایی عوامل بیوکنترل احتمالی و فاکتورهای مقاومت زیستی هریک از این گونه ها در منطقه اجرا شد. نمونه برداری های مستقیم از هر گونه به طور ماهیانه با جمع آوری و انتقال مقادیر مشخصی از گیاه دارای علایم آلودگی به آزمایشگاه و بررسی حشرات فعال روی هریک انجام گرفت. همچنین، تعدادی تله نوری در سراسر استان گیلان نصب شد تا حشرات بالغ گونه های جمع آوری شده مورد ردیابی قرار گیرند. در این بررسی، گونه Nymphula nymphaeata از روی گوشاب و گونه هایCataclysta lemnata ، Diasemiopsis ramburialis و Nomophila noctuella از روی آزولا جمع آوری شدند که همه از راسته بالپولکداران بودند. همچنین، مشخص شد که گونهRhopalosiphum nymphaeae از راسته جوربالان نیز روی هر دو گیاه آبزی فعالیت می کند. گونه های جمع آوری شده از روی گوشاب پلی فاژ بوده و به عنوان فاکتورهای مقاومت زیستی در نظر گرفته شدند. اما بالپولکداران جمع آوری شده از روی آزولا برای اولین با در دنیا از روی این گیاه گزارش شدند و گونه D. ramburialis نیز برای اولین بار از ایران گزارش شد. علاوه بر این، اولین توصیف مراحل نابالغ این گونه در دنیا منتشر شد. همچنین به نظر می رسد که C. lemnata جمع آوری شده از روی آزولا بیوتیپ جدید از این گونه است که می تواند تاثیر قابل توجهی روی آزولا داشته باشد. علاوه بر این، مشخص شد دو گونه پلی فاژ N. noctuella و R. nymphaea که به عنوان آفت برخی از محصولات زراعی و باغی شناخته می شوند روی آزولا نیز در حال فعالیت هستند که باید در مدیریت آنها این نکته مورد توجه قرار گیرد. واژه های کلیدی: علف هرز، بالپولکداران، آفت، Cataclysta lemnata عامل بیوکنترل، مقاومت زیستی