آزمون تیپ (تمایز، یکنواختی و پایداری) هفت رقم جدید کلزا تیپ بهاره

انجام آزمون های تمایز، یکنواختی و پایداری از شرایط فنی لازم برای ثبت ارقام جدید متقاضی دریافت حقوق به نژادگر (ماده 2 آیین نامه ثبت ارقام گیاهی) و معرفی ارقام جدید متقاضی تجاری سازی و درج نام در فهرست ملی ارقام گیاهی ایران (ماده 2 آیین نامه معرفی ارقام گیاهی) می باشد. در آزمون های تمایز، یکنواختی و پایداری رقم جدید با ارقام همگروه خود از نظر صفات مندرج در دستورالعمل ملی آزمون های تمایز، یکنواختی و پایداری با ارقام کلکسیون مرجع مقایسه گردیده و مورد آزمون تمایز قرار می گیرند. در صورت احراز سه شرط تمایز، یکنواختی و پایداری، شناسنامه مورفولوژیکی آن تهیه و گزارش آن به کمیته ثبت ارقام گیاهی ارایه می گردد.همچنین در این آزمون بررسی خصوصیات عملکرد به منظور انتخاب بهترین گزینه ضرورت دارد.به همین منظور هفت رقم جدید کلزای بهاره با نام های فروزان، مهتاب، زمان، موج،دلگان، Z10B، SAN14و هفت رقم تجارتی کلزا (ساری گل، RGS003،هایولا420،هایولا308، هایولا401، هایولا50و ظفر) درج شده در فهرست ملی ارقام گیاهی ایران (1391) به عنوان کلکسیون مرجع در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال در سال های زراعی94-1393و95-1394 کشت گردید. صفات اندازه گیری شده، صفات منطبق با آزمون دستورالعمل آزمون UPOVبودند.بر اساس نتایج بدست آمده ، ارقام مورد مطالعه از لحاظ صفات مورفولوژیک ، عرض لپه، تعداد لوب برگ، طول برگ، عرض برگ، طول دمبرگ، زمان گلدهی، طول گلبرگ ها، عرض گلبرگ ها، ارتفاع بوته در ساقه اصلی، طول کل با در نظرگرفتن شاخه های جانبی و طول بین دمگل و زایده انتهایی خورجین در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود(جدول5-2). همچنین عرض خورجین نیز در سطح 5 درصد معنی دار بود. علاوه بر این صفات مورفولوژیک، طول لپه، طول زایده انتهایی خورجین، طول دمگل در خورجین، نسبت طول به عرض خورجین، تعداد بذر در خورجین، طول غلاف به طول دمگل، طول غلاف به طول زایده انتهایی در خورجین، طول خورجین به تعداد بذر در خورجین معنی دار نبودند.همچنین، صفات تعدادلوب برگ و طول گلبرگ جز موثرترین صفات درتمایز ارقام جدید کلزای بهاره می باشند و صفاتی نظیر طول لپه، طول گلبرگ ها، عرض گلبرگ هادرسطح احتمال 5 درصدو صفات تعداد بذر در خورجین و نسبت طول خورجین به تعداد بذر در خورجین در سطح احتمال یک درصد جز صفات بی تاثیر بودند و باعث تمایز ارقام نشدند. همچنین صفاتی نظیر تعداد لوب برگ، عاملی حیاتی برای تمایز ارقام مهتاب، آرجی اس 003، هایولا401 می باشند.باتوجه به برتری ارقام مهتاب، زمان و دلگان و دارا بودن ارزش زراعی وصفت تمایز می توان این ارقام را به عنوان ارقام جدید به منظور ثبت و تجاری سازی معرفی نمود.واژه های کلیدی: ارقام بهاره، آزمون تیپ، کلزا،شناسنامه مورفولوژیکی، کلکسیون مرجع،