بررسی مقدماتی لاین های موتانت زودرس کلزای زمستانه در مناطق سرد ایران

در این تحقیق سازگاری22 لاین جهش یافته کلزا و والدین آنها به همراه سه رقم رایج درچهار منطقه کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سهتکرار طی سال زراعی 94-95 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر وجود تفاوت معنی دار ژنوتیپ ها از حیث صفات تعداد روز تا شروع و خاتمه گلدهی،طول دوره گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی و عملکرد روغن بود. همچنین صفات مورد بررسی تحت تاثیر معنی دار محیط قرار گرفتند. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در مناطق کرج، مشهد، کرمانشاه و اصفهان به ترتیب 3025، 4115، 5111 و2906 کیلوگرم در هکتار تعیین گردید. ژنوتیپ های Z-800-3، Z-900-8 و T-900-5 به ترتیب با میانگین تعداد 245، 244 ،245 روز تا رسیدگی در زمره ژنوتیپ های زودرس قرار داشتند. افزون بر این لاین های Z-900-8و Z-800-6 با تولید 4233 و 4103 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد دانه را در بین جهش یافته های رقم زرفام در چهار مکان به خود اختصاص دادند. در بین جهش یافته های طلایه بیشترین عملکرد دانه درلاین های T-800-6 با عملکرد 4045 مشاهده شد. در بین جهش یافته های رقم اکسپرس بیشترین عملکرد در لاین Exp-800-1 با تولید 4119 کیلوگرم نسبت به رقم مادری به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب و رتبه بندی عملکرد دانه نشان داد که ژنوتیپ Z-900-8 با متوسط 4342 کیلوگرم دانه در هکتار و کمترین میانگین رتبه معادل 6/25 و واریانس رتبه 4/91 به عنوان رقم سازگار با پایداری بالا مناسب برای کشت در مناطق سرد و معتدل سرد می باشد.واژه های کلیدی:تجزیه مرکب، کلزا، عملکرد دانه و روغن، سازگاری