بررسی روند تغییرات خشکسالی در منطقه نهاوند ووضعیت آن در استان همدان

خشکسالی پدید های است بسیار پیچیده که اغلب از دیدگاههای مختلف قابل بررسی است .عموماْ مبنای بررسی وتعییین خشکسالی رامی توان همان تعبیر عمومی کمبود آب درنظر گرفت . طبق بررسی هایی که از دیدگاههای مختلف صورت گرفته است تعابیر متفاوتی از این پدیده شده است . با این وجود تعریف خشکسالی بسیار مشکل و در عین حال پیچیده می باشد ، چرا که در تعیین و بررسی آن نیاز به مطالعه وتحقیق همه جانبه بسیاری از اجزاء چرخه هیدرولوژی است که عموماً توسط کمبود یا فقدان آب تحت تأثیر قرار می گیرد. بنابراین در تعریف وبیان خشکسالی می توان گفت : کمبود آب به صورت طولانی مدت ، به گونه ای که این کمبود بطور همزمان در آب زیر زمینی ، مخازن آب و همچنین آب موجود در خاک و نهایتاً در ریشه گیاه رخ دهد.زمان وقوع خشکسالی میزان آب مورد نیاز کمیاب شده و با مختل کردن چرخه آبی ابتدا خشکسالی آبی و سپس با تشدید نیاز آبی خشکسالی زراعی و در نتیجه بدنبال آن تمام ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد ودرنهایت برنامه ریز یهای اقتصادی- اجتماعی انسان را در شرایط بحرانی قرار می دهد. در این بررسی خشکسالی از دیدگاه هواشناسی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است . یکی از عوامل عمده درتعیین خشکسالی بارندگی است که این عامل درقالب شاخص استاندارد بارندگیSPI) مورد بررسی قرر گرفته است. طبق نتایج بدست آمده و با بررسی 30 ایستگاه هواشناسی استان طی دوره آماری 20 ساله 1359 الی 1379 ) بطو کلی روند تغییرات خشکسالی در استان نسبت به منطقه نهاوند(بخش جنوبی استان) یکسان ) نبوده ، به گونه ای که این روند حتی از نظر شدتهای وقوع خشکسالی در اغلب قسمتهای استان بیشتر بوده و حتی روند خشکسالی طی دوره آماری موردمطالعه افزایش می یابد.بابررسی ماهیانه خشکسالی ملاحظه می شود که در ماههای بهمن و اسفد مقدار خشکسالی دراستان ومنطقه نهاوند به سمت کاهشی بوده و به عبارتی روند منحنی به سمت ترسالی بوده . از طرفی در ماههای مهر، آبان و آذر روند خشکسالی در استان و منطقه نهاوند در حال افزایش بوده که مقدار آن درمنطقه نهاوند نسبتأ کمتر از استان بوده است .در سایر ماهها شامل اردیبهشت، خرداد و دی وضعیت خشکسالی روندی ثابت داشته است . با بررسی و مقایسه مقادیر تغییرات شیب خشکسالی در دوره موردبررسی در استان و منطقه نهاوند نشان می دهدکه وقوع خشکسالی بطور سالانه در منطقه نهاوند اولاً از لحاظ شدت وقوع این پدیده کمتر بوده بعبارتی خشکسالی با شدت کمتری رخ داده است. ثانیاً روند خشکسالی کاهش یافته است،بر عکس در سایر نقاط استان خشکسالی افزایش داشته و شدت آن نیز بیشتر بوده است

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص استانداردبارش ، هیدرولوژی ، همدان ، هواشناسی