ناصر حبیبی - کارشناس پژووهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان

بررسی دانش بومی و اقدامات سنتی در خصوص مدیریت منابع آب و خاک و ضرورت اجرای آبخیزداری علمی وپیشرفته است . با بررسی شیوه های سنتی در مدیریت حفظ منابع آب و خاک با اقدامات بیولوژیکی در استان کردستان و میزان مشارکت مردم در حفظ و نگهداری این فعالیتهای آبخیزداری و همچنین فایده به هزینه (بازده اقتصاد ی) ناشی از اجرای این طرحها در قالب تدوین و تکمیل پرسشنامه ای بصورت مصاحبه حضوری از ساکنین حوضه آبخیز مورد بررسی قر ار گرفته است . نتایج حاصله از استخراج اطلاعات جمع آوری شده از تعداد 75 فقره پرسشنامه بیانگر این است که اجرای عملیات بیولوژیکی آبخیزداری سنتی در مناطق کوهستانی دارای اهمیت ویژه ای در وضعیت اقتصاد و امرار معاش روستائیان است به طوری که براساس پاسخ 36 درصد از پرسش شوندگان سابقه استفاده از عملیات سنتی حفاظت خاک و آب در استان کردستان بیش از 50 سال می باشد. بازده اقتصادی محصولاتی که در مناطق دارای آبخیزداری سنتی کشت می شوند به شرح زیر می باشد : گردو کاری 3/59 ، بادام کاری 2/56 علوفه کاری 2/57 ، موکاری 2/26 ، توت فرنگی 2/14 و صیفی کاری 1/64. توضیح اینکه کشت توت فرنگی علیرغم اینکه بالاترین رقم بازده را نشان نمی دهد اما نقش آن در اشتغالزایی افراد خانواده روستایی بسیار حائز اهمیت است و نیز موکاری با فراوانی21/3 درصد، به عنوان رایج ترین اقدامات بیولوژیک سنتی در منطقه تحقیق قرار دارد از بین پاسخ دهندگان24/6 درصد هدف از انجام عملیات بیولوژیکی آبخیزداری سنتی را حفاظت خاک و آب و بهره برداری از منابع طبیعی و 55/3 درصد افزایش تولید عنوان نموده اند.

اقدامات بیولوژیک، آبخیزداری سنتی، کردستان