سعید چوپانی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان هرمزگان
حسین حسینی پور - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان هرمزگان

یکی از فعالیتهایی که اخیرا در زمینه استفاده بهینه از منابع طبیعی صورت پذیرفته، پخش سیلاب می باشد. از آنجائیکه این نوع فعالیت در قالب ایستگاه های تحقیقاتی انجام می پذیرد، گسترش وترویج آن به پایش مستمر و ارزیابی تاثیرات آن بر روی جوانب مختلف بستگی دارد. بدین منظور جهت بررسی تغییرات کمی وکیفی سفره آب زیر زمینی دشت سرچاهان و عوامل موثر در آن و همچنین نقش پخش سیلاب در تغذیه سفره مذکور، از امار تغییرات کمی و کیفی ابهای زیر زمینی، آمار بارندگی و آمار سیلابهای منحرف شده است. نقشه های هیدروشیمی نیز با استفاده از آنالیز زمین آمار محیط GIS تهیه گردید و سپس تغییرات کمی و کیفی انمورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از سال 67 تا 71، افت سطح آب در سفره ادامه داشته است بطوریکه هیدروگراف واحد در حد فاصل زمانی مهرماه 67 تا بهمن 71، روند نزولی و افت کلی معادل 44 سانتیمتر داشته است که نتایج حاصل از محاسبات بیلان هیدروکلیماتولوژی در سال 71 را تایید می کند. بعلت افزایش بارندگیهای در طول سالهای 72-76، سطح آبهای زیر زمینی نزدیک 4 متر افزایش یافته است. اثرات چندین مرحله سیل گیری طرح، علیرغم تاثیرگذاری نسبی در تغذیه سفره، درهیدروگراف کلی دشت مشخص نیست. اما در هیدروگراف پیزومترهای حریم طرح قابل رویت است. همچنین ازمقایسه نقشه های شوری چاههای کشاورزی در سالهای 1375-1367 و نقشه شوری چاههای کشاورزی در سال 1379 چنین بر می آید که علیرغم تاثیر گذشت زمان و برداشت زیاد آب در قسمت مرکزی دشت که باعث افزایش شوری چاه های کشاورزی شده است، در ناحیه ایکه تحت تاثیر پخش سلاب قرار دارد، تغییرات محسوسی دیده نمی شود که این می تواند دلیلی بر تاثیر پخش سیلاب بر روی کیفیت آب زیر زمینی این ناحیه باشد.

پیزومتر ، آبخوان ، بیلان ، تغذیه سفره ، افت سفره ، هیدروگراف ، هرمزگان