ابزار مشارکتی PRAروشی مکمل برای شیوه تحقیق کمی در مطالعات اقتصادی

سال انتشار: 1384
محل انتشار: دومین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب و خاک
کد COI اختصاصی: WATERSHED02_014
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 1287

نویسندگان

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان

چکیده

صاحب نظران مختلف برای توسعه روستایی تعاریف متفاوتی ارائه نموده اند و لازمه رسیدن به آن را بکارگیری رهیافتهای توسعه ای مناسب و برنامه ریزی معقول، علمی و کاربردی اعلام داشته اند. تفاوت افراد فوق در شیوه های بکار گرفته شده، نظام برنامه ریزی، تفکر حاکم، پارادیم فکری و زاویه نگرش به مخاطبان است. برخی از برنامه ها و پروژه های مختلف توسعه روستایی موفق و برخی نا موفق بوده اند. پروژه های ناموفق گرچه اکثراٌ توسط کارشناسان و صاحب نظران تهیه شده اند، اما بهره بردارن و مخاطبان روستایی و عشایری (که اصلی ترین فاکتور این پروسه می باشند) نادیده و یا کمرنگ مورد توجه قرار گرفته اند که نهایتا منجر به ازبین رفتن نیروی انسانی، هزینه، وقت، اعتماد و ... شده است. بنابرین تجارب گذشته ثابت کرده است که بایستی از برنامه ریزی های تک بعدی، از بالا به پایین trickle down و فرمایشی جدا و به سمت شیوه های مشارکتی پیش رفت. گرچه پارادیمهای تحقیق در حال تکامل است و انواع آنها نیز با توجه به رشته های مختلف، متفاوت بوده و گاهی نیزبا یکدیگر تقابل دارند، ولی به صورت کلی در دو دسته پارادیم کمی و پارادیم کیفی قابل بحث می باشند. پارادیم کیفی، فرآیندی پژوهشی به منظور شناخت یک مسئله اجتماعی و یا انسانی است که بر پایه تصویری جامع از شرایط طبیعی و گفتار، گزارش ها، دیدگاه های مطلعین و مشاهدات کارشناسی استوار شده است . فعالیتهای آبخیزداری مطالعات جامعی را در برمیگیرد که یکی از آنها مطالعه اقتصادی-اجتماعی است . در یک اکوسیستم پیچیده حوزه آبخیز، انسان و به تبع آن مسائل اجتماعی، انسانی و فرهنگی نقشی اساس در آن داشته و می تواند به نحوی سایر پارامترها را تحت اشعاع قرار دهد. لذا ضروری است با دقت بیشتری مورد کنکاش قرارگیرد. با توجه به شرایط خاص مطالعات اقتصادی-اجتماعی در طرحهای آبخیزداری، اصول و معیارهایی از جمله مفهوم مشارکت، میزان مشارکت، شیوه مشارکت و... تعیین کننده بوده و نقش بسزایی در موفقیت آن دارند. یکی از شیوه های مقبول، علمی و موثر برای نیل به این مهم ابزار مشارکتی PRAاست. در این شیوه حوزه نشینان، روستاییان و بهره برداران خود فعالانه مسائل و مشکلات، راهکارها، نیازها، برنامه ها و ... را مطرح، اولویت بندی و سپس شیوه کار ارائه می دهند و نقش محقق ویا کارشناس تنها تسهیلگری است. به این طریق ضمن رسیدن به برنامه مد نظر، به مرور توانمند سازی و خود باوری در افراد افزایش می یابد.در این مقاله لزوم بکارگیری این روش، مفاهیم زیر بنایی و اصولیPRA و متداول ترین روشهای مورد استفاده مربوطه مورد اشاره قرار می گیرد تنها تسهیلگری است. به این طریق ضمن رسیدن به برنامه مد نظر، به مرور توانمند سازی و خود با وری در افراد

کلیدواژه ها

آبخیزداری، روشهای مشارکتی،PRA اقتصادی-اجتماعی، روش تحقیق

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.