الهام قجاوند - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرو اکولوژی، دانشگاه شهرکرد

رشد و تولید عملکرد مطلوب گیاهان زراعی نیازمند حاصلخیزی و در دسترس بودن عناصر غذایی در خاک است. کودها همواره به منظور تکمیل عناصر غذایی موجود در خاک به کار می روند. کاربرد کودهای شیمیایی و آلی برای تغذیه خاک و گیاه دارای مزایا و پیامدهای گوناگونی است. از یک طرف، کودهای شیمیایی دارای عناصر غذایی قابل حلی هستند که فوراً در دسترس گیاه قرار می گیرند، قیمت نسبتاً پائینی دارند و اثربخشی سریع آنها، توجه اغلب کشاورزان را به خود جلب کرده است. اما این تمام ماجرا نیست؛ مطالعات نشان می دهد که استفاده پیوسته و بی رویه از کودهای شیمیایی م یتواند سلامت بشر و محیط زیست را با چالش هایی جدی مواجه سازد. از طرف دیگر، کاربرد کودهای بیولوژیک نیز مزایای قابل توجهی در بر دارد. این کودها با برقراری ارتباط بین میکروارگانیسم های خاک و ریشه گیاهان زراعی، به تأمین عناصر غذایی کمک می کنند. کودهای بیولوژیک قادر به تثبیت نیتروژن اتمسفری، افزایش دسترسی یا جذب عناصر هستند و به وسیله فعالیت هورمونی یا آنتی بیوتیک موجب تحریک رشد گیاه می شوند. قیمت مناسب و بهبود خصوصیات خاک نیز از دیگر مزایای آنها محسوب می شود. با این حال، معایب و محدودی تهایی همچون عدم ترویج و تبلیغ کافی، عدم مقبولیت به دلیل کند بودن اثرگذاری آنها، زمان کوتاه ذخیره و نگهداری آن، عملکرد اختصاصی آنها و ... در مورد این نهاده ها وجود دارد. آگاهی از پیامدهای کاربرد مفرط کودهای شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی و شناخت هر چه بیشتر کودهای بیولوژیک به عنوان نهاده ای سالم و قابل تجدید در سامانه های تولید، در کنار آگاه یرسانی و ترویج مناسب می تواند ضمن افزایش بهره وری سامانه های تولید کشاورزی، ما را در دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار یاری کند

کشاورزی پایدار، عناصر غذایی، کودهای شیمیایی، کودهای بیولوژیک، غذای سالم