تحقق مشارکت شهروندی در قالب محله محوری با توجه به شرایط ایران

در سال های اخیر، گرایش به رویکرد محله محوری و تلاش برای تحقق مدیریت شهری محله محور در کشورمان جایگاه خاصی را در پژوهش ها و سیاست های مرتبط با امور شهری به خود اختصاص داده است. دستورالعمل مشارکت های اجتماعی در محلات شهر تهران گامی است در جهت تحقق این رویکرد در مدیریت شهری کشور. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که دستورالعمل مشارکت های اجتماعی درمحلات شهر تهران، تا چه اندازه با اصول و معیارهای رویکرد محله محوری در مدیریت شهری انطباق دارد. این مقاله بر آن است تا در گام نخست، با بررسی منابع گوناگون پیرامون موضوع محله محوری به تبیین جایگاه و کارکرد آن در مدیریت شهری امروز و شناسایی و معرفی اصول و مبانی این رویکرد پرداخته و در گام بعد، بر اساس اصول و معیارهای به دست آمده، دستورالعمل مشارکت های اجتماعی درمحلات شهر تهران- در قالب سراهای محلات به عنوان رکن اجرایی محله- را، به منزله بارزترین دستور کار تحقق رویکرد محله محوری در مدیریت شهری ایران، مورد ارزیابی قرار دهد. بررسی مطالعات و تجارب در زمینه رویکرد محله محوری گویای آنست که، مفاهیم محله و سرمایه اجتماعی و دیدگاه های مشارکتی و دارایی مبنا در تعریف و تحقق این رویکرد نقش اساسی دارند. به نظر می رسد، این طرح در سطح اهداف از غنای مطلوبی برخوردار است اما در حیطه وظایف واگذار شده به نهادهای محلی و ساختار اداری و اجرایی، هنوز درگیر دیدگاه ها و مشکلات اداری و بروکراتیک است. دیدگاه هایی که مشارکت شهروندان را در حد تأیید، کسب رضایت و تأمین منابع محدود می کنند.