بررسی خصوصیات رویشگاهها و پراکنش گونه های مختلف جنس تیموس در ایران (خراسان)
عنوان مقاله: بررسی خصوصیات رویشگاهها و پراکنش گونه های مختلف جنس تیموس در ایران (خراسان)
شناسه ملی مقاله: R-1058085
منتشر شده در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در سال 1390
شناسه ملی مقاله: R-1058085
منتشر شده در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در سال 1390
مشخصات نویسندگان مقاله:
براتعلی غلامی
زهرا باهر نیک
محمد علی عسکرزاده
عبدالکریم نگاری
حسن امیرآبادی زاده
پروانه عشوری
خلاصه مقاله:
براتعلی غلامی
زهرا باهر نیک
محمد علی عسکرزاده
عبدالکریم نگاری
حسن امیرآبادی زاده
پروانه عشوری
گونه های مختلف جنس آویشن (Thymus) به دلیل داشتن ماده موثره تیمول و کارواکرول بسیار مورد توجه قرار گرفته اند و اکثر آنها به عنوان ضد نفخ، تقویت معده ، و سرماخوردگی مصرف سنتی داشته و همچنین به دلیل داشتن مواد موثره فوق خاصیت ضد قارچ، ضد باکتری و ضد کرم دارند. به منظور بررسی خصوصیات اکولوژیکی گونه های آویشن گزارشات و نقشه های موجود مربوط به طرح شناخت مناطق اکولوژیک کشور بازبینی گردید و با بازدید از مناطق پراکنش و نقشه های تهیه شده سه رویشگاه جهت مطالعه انتخاب گردید در هر سه رویشگاه انتخابی به تعداد سه ترانسکت طولی و در هر ترانسکت تعداد 30 کودرات مستقر و لیست گونه های گیاهی موجود در کوادرات، تراکم، فراوانی و پوشش تاجی گونه های آویشن و سایر خصوصیات از قبیل درصد سنگ و سنگریزه ، درصد خاک لخت و لاشبرگ در رویشگاههای مورد بررسی اندازه گیری گردید. با تهیه نمونه خاک از رویشگاهها خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل بافت خاک ، میزان گچ و آهک، PH، EC ، عناصر مختلف مثل مواد آلی، فسفر و پتاس تعیین شد. مراحل فنولوژی گونه ها و همچنین وضعیت سیستم ریشه بررسی گردید. از هر سه رویشگاه به تفکیک گونه بذر گیاه جمع آوری و وزن هزار دانه و قوه نامیه آنها تعیین شد. در نهایت با استفاده از اطلاعات بدست آمده، آنالیز های لازم انجام شده و نقشه های تکمیلی رویشگاه های گونه های آویشن با استفاده از سیستم نرم افزار GIS تهیه و با سایر نقشه های موجود تلفیق گردید نتایج بررسی انجام شده نشان داد که دو گونه از جنس Thymus به نام های Thymus transcaspicus (آویشن خراسانی، آویشن ترکمنی) و Thymus transcaucasicus ( آویشن تفلیسی) در استان خراسان رضوی پراکنش دارد. رویشگاه های گونه های آویشن عمدتا در مناطق و ارتفاعات هزارمسجد، بینالود و قسمتی از شمال غرب قوچان قرار گرفته اند. نتایج بررسی پوشش گیاهی نشان داد که گونه T. transcaspicus در رویشگاه توکل باغ دارای بیشترین درصد پوشش ( %9 ) و در رویشگاه هزار مسجد گونه T. Transcaucasicus درصد پوشش بیشتری( 3/%7 ) داشت. درصد فراوانی و تراکم هر دو گونه در رویشگاه هزار مسجد بیشتر از دو رویشگاه دیگر بود. پوشش غالب در رویشگاه هزار مسجد جننگلهای ارس ( Juniperus excelsa ) است که درمنه و گندمیان نیز به عنوان مهمترین گونه های زیر اشکوب جنگل به همراه درختان ارس می باشد. 7/%43 از مساحت کل رویشگاههای آویشن در اقلیم مدیترانه ایی فرا سرد و 38/16 % در اقلیم نیمه خشک فراسرد رویش دارد وکمترین مساحت اقلیم ( 71/%1 ) مربوط به اقلیم خشک بیابانی فرا سرد می باشد. نتایج مطالعات خاکشناسی نشان داد که رویشگاههای آویشن از نظر EC، رس، پتاسیم و سنگریزه اختلاف معنیصداری با یکدیگر ندارند و از نظر بقی عناصر مورد بررسی در این پژوهش اختلاف معنیصداری وجود داشت. سهم نسبی پوششصگیاهی گون T. transcaspicus در رویشگاه توکل باغ (بینالود) بیشتر از دو رویشگاه دیگر میصباشد که درصد شن و اسیدیته بیشتر و دارای کمترین درصد رس است و سهم نسبی پوششصگیاهی گون T. transcaucasicus در رویشگاه پارک تندوره بیشتر است که عمدتا دارای خاکصهای سیلتی میصباشد. نتایج نشان داد که گسترش ریشهصدوانی گون T.transcaspicus در رویشگاهصهای مختلف، اختلاف معنیصداری ندارد. در صورتیکه گسترش ریشه صدوانی گون T.transcaucasicus دارای اختلاف معنیصداری است. نتایج بررسی فنولوژی نشان داد که در هم رویشگاهصها، شروع رشد رویشی در اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت است. تکمیل رشد رویشی ، گلصدهی و رسیدن بذر برای هر دو گونه آویشن در رویشگاه هزار مسجد زودتر و در رویشگاه توکل باغ دیرتر انجام میصشود کلمات کلیدی: آویشن خراسانی و تفلیسی، اکولوژی، رویشگاه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1058085/