امیر احمدیان یزدی
محمود عطاحسینی
محمود ناظری
عبدالرضا احمدی

ریشه گیاهان در مزرعه در معرض بسیاری از میکروارگانیسم های خاکزی از جمله نماتدها قرار دارند. نماتدهای مولد زخم ریشه ‭Pratylenchus thornei ‬و ‭P. neglectus ‬باعث صدمه به محصولات زراعی از جمله گندم میگردند و میتوانند بر عملکرد دانه اثر بگذارند. با توجه به نقش نماتدهای زخم ریشه در کاهش محصول و از آنجا که تاکنون تحقیق مدونی در ارتباط با ارزیابی میزان خسارت این انگل روی گندم انجام نشده است تحقیق حاضر در راستای بررسی وضعیت میزبانی ارقام مختلف گندم به مرحله اجرا درآمد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار شامل یک رقم تریتیکاله، 4 رقم گندم و یک لاین گندم با 7 تکرار به مرحله اجرا درآمد. هر تیمار در دوقطعه 6 مترمربعی در 4 ردیف کاشته شدند که در یک قطعه به عنوان شاهد نماتدکش تمیک بکار برده شد. قبل از کاشت و بعد از برداشت محصول گندم نمونه برداری خاک از کلیه کرتهای آزمایشی به منظور تعیین شاخص تولیدمثل نماتد زخم ریشه صورت گرفت. نتایج بررسیها نشان داد به استثنای تیمار شاهد در سایر تیمارها 1 ‭Pf/Pi ‬میباشد و با اطمینان ‮‭95‬ درصد بین تیمارهای سم پاشی نشده و شاهد از نظر فاکتورتولیدمثل اختلاف معنی داری وجود دارد . همچنین ارقام و داده های مربوط به عملکرد محصول گندم در قطعات آزمایشی به عنوان سایر فاکتورهای ارزیابی ارقام گندم شامل سرداری، سبلان، پیشتاز، ‮‭82-9‬‭-WS ‬و گیاه تریتیکاله به ترتیب با میانگین عملکرد ‮‭217‬/،‮‭951 2‬/،‮‭525 2‬/،‮‭414 2‬/،‮‭3/518 4‬ و ‮‭4/518‬ تن در هکتار در قطعه آلوده به نماتد در مقایسه با ‮‭546‬/،‮‭188 3‬/،‮‭027 3‬/،‮‭658 3‬/،‮‭3/877 4‬ و ‮‭4/774‬ تن در هکتار در قطعه شاهد تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد وجود دارد.