بررسی تاثیر اسیدجیبرلیک، تیو اوره و دی سولفیدکربن بر شکستن خواب و عملکرد مینی تیوبر دو رقم آگریا و بورن در اندازه های بذری

دوره خواب بذر سیب زمینی همواره در برنامه های اصلاحی، تولید بذر عاری از ویروس و تولید محصول خوراکی مورد توجه بوده است. طول دوره خواب سیب زمینی بین ارقام متفاوت است. نظر به اینکه دوران خواب در جوانه های ریز غده های سیب زمینی یکی از عوامل محدود کننده کشت آنها در مزرعه و گلخانه پس از برداشت غده ها است، این آزمایش به منظور بررسی تاثیر مواد شیمیایی، رقم و اندازه ریز غده بر شکست خواب ریز غده های سیب زمینی آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی بر مبنای طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال ‮‭89-90‬ در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر کرج انجام شد. پس از جوانه دار شدن ریز غده ها مجددا در قالب طرح کاملا تصادفی ریزغده های واجد جوانه با هدف ارزیابی کمی و کیفی در گلخانه کشت شده و صفات مورد نظر سنجش شدند. نتایج نشان دادند که مواد شیمیایی مورد استفاده بر صفاتی همچون تعداد روز تا ظهور نیش، تعداد روز تا شکست خواب، تعداد کل ریزغده در سطح 1 درصد معنی دار بود. در بین دو رقم نیز صفاتی نظیر تعداد نیش در ریزغده، طول جوانه، تعداد روز تا رویت اولین نیش دو میلیمتری، کل ریزغده تولیدی، طول استولون، وزن خشک استولون و بر تعداد روز تا ظهور نیش متفاوت بود. اندازه ریز غده بر صفاتی چون تعداد روز تا ظهور نیش، تعداد نیش در ریز غده، میانگین طول جوانه، تعداد روز تا شکست خواب، طول استولون، وزن خشک ریشه، تعداد روز تا رویت اولین نیش دو میلیمتری، وزن تر غده و وزن خشک استولون معنی دار بود. مصرف اسید جیبرلیک باعث کاهش زمان نیش زنی از ‮‭25‬ به ‮‭13‬ روز شد. کمترین تعداد روز تا شکست خواب، با میانگین ‮‭28/83‬ روز زمانی مشاهده شد که هورمون اسید جیبرلیک روی اندازه ریز غده ‮‭25-30‬ میلیمتر استفاده شد. استفاده از تیواوره با غلظت 3 درصد بیشترین تاثیر را بر کاهش تعداد روز تا سبز شدن در سطح خاک با میانگین ‮‭25/19‬ در سطح خاک داشت. همچنین مصرف تیواوره باعث افزایش تعداد نیش از ‮‭1/41‬ به ‮‭2/03‬ نیش شد. با افزایش اندازه ریز غده تعداد روز تا شکست خواب کاهش می یابد و همچنین تعداد نیش در هر ریزغده، طول جوانه، وزن تر غده و وزن تر استولون افزایش پیدا می کند. بر اساس نتایج این بررسی چنانچه هدف آماده کردن ریزغده ها برای کاشت باشد، مصرف جیبرلیک اسید ‮‭50‬ میلی گرم در لیتر برای شکستن خواب، افزایش تعداد ریز غده و کاهش زمان نیش زنی توصیه می گردد. واژه کلیدی: شکست خواب، مینی تیوبر، اسید جیبرلیک، تیواوره، دی سولفید کربن