بررسی سازگاری و عملکرد برخی گونه های آویشن در دیم زارهای مختلف کشور (همند آب سرد)
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
شناسه ملی سند علمی: R-1056656
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 196
تعداد صفحات: 13
سال انتشار: 1391
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
استقرار گیاهان دارویی چندساله ضمن حفاظت از آب و خاک، تحولی در حفظ و احیای اکوسیستم های زراعی دیم کشور داشته و می تواند سهم به سزایی در بهبود شرایط اقتصادی دیم کاران داشته باشد. به منظور بررسی سازگاری و عملکرد برخی گونه های آویشن در دیم زارهای مختلف کشور آزمایشی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آب سرد در سال های 1386-90 به مدت 5 سال به اجرا درآمد. در این آزمایش از طرح کرت های خردشده نواری در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار استفاده شد. عامل اصلی چهار گونه آویشن شامل Thymus kotschyanus، Th. daenensis، Th. pubescens و vulgaris Th.و عامل فرعی تیمارهای تراکم ،6 8 و 4 بوته در مترمربع را تشکیل دادند. در طی 3 سال آزمایش، آماربرداری از صفات مورفولوژی ارتفاع، قطر تاج پوشش و تعداد سنبله و عملکرد کمی سرشاخه گل دار و کیفی درصد و عملکرد اسانس در زمان 50 درصد گل دهی انجام شد. هم چنین ترکیبات اسانس های استخراج شده مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج در سال های ،89 88 و 90 و میانگین سال ها نشان داد بیش ترین ارتفاع در گونه Th.daenensis با 19/63 سانتی متر در تراکم متوسط و کم ترین آن در میانگین سه سال در گونه Th.kotschyanus با 9/13 سانتی متر در تراکم متوسط به دست آمد. بیش ترین قطر تاج پوشش در سال 90 در گونه Th.daenensis در تراکم متوسط با 40/55 سانتی متر به دست آمد. بیش ترین عملکرد ماده خشک در سال 90 در گونه Th.kotschyanus در تراکم زیاد با 2182 و میانگین 3 سال 1587 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بالاترین درصد اسانس طی 3 سال در گونه Th.daenensisدر تراکم زیاد با 2/1 درصد و میانگین 3 سال در گونه kotschyanus .Th در تراکم زیاد با 1/91 درصد و پایین ترین آن طی این سال ها و به طور میانگین سه سال در گونه vulgaris Th. در تراکم کم به ترتیب سال با 28/،08 1/،0/82 1 و 1/06 درصد به دست آمد. حداکثر عملکرد اسانس در سال 88 در گونه Th.daenensis در تراکم بالا با 11/13 کیلوگرم در هکتار و در سال های 89 و 90 و میانگین سه سال در گونه Th.kotschyanus در تراکم بالا به ترتیب با 94/،45/29 40 و 31/45 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. در میان 6 ترکیب عمده از ترکیبات شناسایی شده اسانس دو ترکیب تیمول و کارواکرول بالاترین درصد را نشان دادند. بیش ترین مقدار تیمول طی سال 90 و میانگین 3 سال در گونه Th.daenensis به ترتیب در تراکم متوسط با 80/33 و 71/35 درصد بالاترین مقدار کارواکرول در سال 90 در گونه Th.pubescens و تراکم متوسط با 82/54 درصد و میانگین 3 سال در گونه kotschyanus Th.و تراکم زیاد با 75/39 درصد به دست آمد. نهایتا چون آویشن گیاهی چندساله است و برای رسیدن به حداکثر رشد نیاز به فضای کافی دارد و با توجه به نتایج به دست آمده از ازدیاد محصول سال سوم نسبت به سال قبل به نظر می رسد تراکم 6 بوته در مترمربع (متوسط) تولید بالاتری را در سال های بعد داشته باشد. چنان چه هدف کشت آویشن استفاده از تر کیب تیمول باشد گونه Th.daenensis در تراکم متوسط به طور میانگین سه سال و سال سوم به ترتیب با 71/35 و 80/33 درصد اسانس و چنان چه میزان کارواکرول مدنظر باشد گونه Th.kotschyanus در تراکم زیاد به طور میانگین 3 سال با 75/39 درصد و Th.pubescens در سال سوم با 82/54 درصد در تراکم متوسط با بیش ترین بازده اسانس معرفی می گردند. در نهایت با توجه به رشد و عملکردهای کمی و کیفی مناسب در سال های دوم و سوم در تمامی گونه های مورد آزمایش آویشن، به نظر می رسد کشت و تولید گونه های آویشن محلی در شرایط دیم دماوند اقتصادی باشد. لغات کلیدی: گیاهان دارویی، آویشن، دیم، تراکم، عملکرد سرشاخه، اسانس ، تیمول، کارواکرول