جمع آوری، شناسایی، ارزیابی مقدماتی و حفاظت بذور گیاهان دارویی به منظور تقویت بانک ژن (فاز دوم)- قم

با توجه به ارزش و اهمیت گونه های دارویی و اسانس دار و از طرفی پراکندگی این گونه ها در سطح مراتع و عدم امکان دسترسی سریع و به موقع به گونه های مذکور و همچنین نقش مخرب و زیان آور جمع آوری این گونه ها از سطح مراتع، نیاز به وجود مراکزی جهت جمع آوری، ذخیره و حفظ بذور گونه های دارویی و اسانس دار، بیش از پیش آشکار می گردد. با توجه به شرایط خاص اقلیمی و اکولوژیکی استان قم، این استان دارای تنوع مناسبی در گونه های گیاهی از جمله گونه های دارویی بوده و بعنوان یکی از مناطق اجرای این طرح در نظر گرفته شد. جهت اجرای این طرح ابتدا استان از نظر جغرافیای گیاهی به سه قسمت استپی، نیمه استپی و بیابانی و نیمه بیابانی تقسیم گردید. سپس فهرست گونه های دارویی موجود در هر یک از این مناطق با توجه به مطالعات قبلی صورت گرفته و عملیات صحرایی، تهیه و گونه های با ارزش و اولویت دار استان تعیین گردید. پس از این مرحله با توجه به تنوع موجود در هر منطقه، تعدادی سایت در نظر گرفته شد. پس از تهیه مقدمات لازم اقدام به مراجعه به سایتهای مورد نظر در زمانهای مناسب گردیده و بذور گونه های دارویی به همراه نمونه های هرباریومی آنها جمع آوری شد. سپس بذور بوجاری گردیده و به همراه نمونه های هرباریومی و فرمهای مربوطه جهت ذخیره و انجام مراحل بعدی مطالعات، به بانک ژن ملی گیاهان دارویی واقع در بانک ژن موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، ارسال گردید. تعداد نمونه بذور جمع آوری شده از سطح استان، بالغ بر ‮‭249‬ نمونه بود، که متعلق به ‮‭31‬ خانواده، ‮‭63‬ جنس و ‮‭77‬ گونه مختلف می باشند. همچنین بیشترین بذور جمع آوری شده متعلق به گونه های منطقه نیمه استپی بوده (‮‭203‬ اکسشن) و پس از آن به ترتیب مناطق استپی(‮‭33‬ اکسشن) و مناطق بیابانی و نیمه بیابانی(‮‭13‬ اکسشن) قرار داشت. خانواده نعناعیان، بیشترین درصد فراوانی نمونه های بذور جمع آوری شده را به خود اختصاص داد (‮‭46‬ نمونه). پس از آن خانواده خانواده چتریان (‮‭34‬ نمونه)، خانواده آفتابگردان (‮‭29‬ نمونه)، خانواده گل راعی (‮‭20‬ نمونه)، و خانواده سوسن (‮‭16‬ نمونه)، قرار داشتند. کلمات کلیدی: بذر، بانک ژن، ژرم پلاسم، گیاهان دارویی، جمع آوری، شناسایی، قم