عقیل دشتیان نسب
محمد افشارنسب
بابک قائدنیا
مریم میربخش
وحید یگانه
عیسی کشتکار
علی نظاری
عباسعلی زنده بودی
محمدخلیل پذیر
سعید رجبی فر
مرضیه حیدری
کمال الدین شفائی
غلامرضا رئیس علی
ابراهیم زرین
رویا گرجی فر
فرحناز معتمدی
شاپور کاکولکی

بیماری لکه سفید به خاطر خسارات اقتصادی که ایجاد می کند یکی از بیماریهای مهم میگو میباشد. انتشار این بیماری در مزارع پرورش میگو در عرض ‮‭3-10‬ روز میزان %‮‭100‬ مرگ و میر را باعث می شود. بنابراین کنترل بیماری لکه سفید میگو از مهمترین اولویتهای صنعت پرورش می باشد. یکی از راههای کنترل آن واکسیناسیون مزارع بوده لذا تهیه این واکسن می تواند برای بهبود صنعت پرورش میگو بسیار حایز اهمیت باشد. لذا طی پروژه ای طی سالهای قبل چند واکسن مختلف از این ویروس با همکاری سازمان انرژی اتمی ایران تولید شد، از میان انواع مختلف واکسن تهیه شده، اشعه گاما بهترین کارآیی در آزمایشگاه داشت. برای تست واکسن مذکور در شرایط میدانی یک پایلوت تحقیقاتی انجام شد. ابتدا ‮‭20000‬ عدد ناپلی از یکی از مراکز تکثیر استان تهیه شد، سپس به دو گروه ‮‭10000‬ تایی در تانکهای مجزا پخش شد که یک گروه میگوهای غیر واکسینه تشکیل می داد و گروه دوم که میگوهای واکسینه بودند، خود به دو گروه تقسیم شد گروهی که در مرحله ‭PL‬5 و ‭PL‬‮‭15‬ واکسینه شدند و گروهی که در ‭PL‬‮‭12‬ و ‭PL‬‮‭26‬ واکسینه شدند. پس از پایان دوره آزمایش گروههای مختلف از نظر رشد، درصد بقا و مقاومت در برابر ویروس مورد بررسی قرار گرفتند. قابل ذکر است میگوهای واکسینه و غیر واکسینه پس از ‮‭45‬ و ‮‭60‬ روز پرورش با ویروس عامل بیماری لکه سفید مواجهه داده شدند. نتایج تحقیق نشان داد میگوهای واکسینه و غیر واکسینه از نظر رشد و درصد بقا تا ‮‭80‬ روزگی اختلاف معنی داری با هم ندارند. یعنی واکسیناسیون پست لاروها تداخلی در رشد و میزان بازماندگی ایجاد نمی کند ولی باز ماندگی میگوهای واکسینه شده پس از مواجهه با ویروس عامل بیماری نسبت به میگوهای واکسینه نشده بیش از ‮‭40‬ تا %‮‭50‬ بود که از نظر آماری معنی دار بود. همچنین نتایج تحقیق نشان داد میگوهایی که در مرحله پست لاروی ‮‭12‬ و ‮‭26‬ واکسینه شده بودند نسبت به میگوهای واکسینه شد در مرحله 5 و ‮‭15‬ مقاومت بهتری در برابر عامل بیماری لکه سفید داشتند. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد واکسیناسیون میگوها با واکسن بیماری لکه سفید تهیه شده به روش اشعه گاما در دوران پست لاروی می تواند به میزان زیادی از تلفات میگوها در صورت بروز این بیماری طی دوران پرورش پیشگیری نماید. کلمات کلیدی: میگوی وانامی، ویروس لکه سفید، اشعه گاما، واکسیناسیون