بررسی تاثیر میکروارگانیسم های آنتاگونیست به صورت پوشش بذر و کمپوست غنی شده بر کاهش مرگ گیاهچه و بوته میری دانه های روغنی در شرایط گلخانه

نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
شناسه ملی سند علمی: R-1055004
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 196
تعداد صفحات: 42
سال انتشار: 1392

نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.

  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این طرح پژوهشی:

چکیده طرح پژوهشی:

پوسیدگی های ریشه و طوقه دانه های روغنی، ناشی از عوامل بیماریزای قارچی خاک برد، همه ساله خسارات شدیدی به این محصولات وارد ساخته و باعث مرگ گیاهچه و بوته میری آنها می گردد. پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه کلزا با عامل ‭Rhizoctonia solani K‬ی‭hn ‬، پوسیدگی زغالی سویا و کنجد با عامل ‭Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid.‬، پژمردگی و بوته میری فوزاریومی کنجد با عامل ‭F. oxysporum f. sp. sesami ‬و پوسیدگی اسکلروتینیایی طوقه و ساقه آفتابگردان با عامل ‭Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary ‬از جمله این بیماریها می باشند. استفاده از میکروارگانیسم های مفید، یکی از راه های کنترل عوامل خسارتزای خاک برد است که سازگار با محیط زیست نیز می باشد. در قالب این پروژه، اثر سه میکروارگانیسم مفید ‭(Trichoderma harzianum‬، ‭Pseudomonas fluorescens ‬و‭Bacillus subtilis) ‬به دو روش مختلف "اضافه کردن به پوشش بذر" و " اضافه کردن به خاک همراه با کمپوست" در کنترل بیماری های فوق بررسی شد. برای آغشته سازی بذر نخست تاثیر سه نوع ماده چسبنده (کاربوکسی متیل سلولز، صمغ عربی و کتیرا) و پنج نوع ماده همراه (پودر کمپوست، کوکوپیت، پیت ماس، نشاسته و آرد گندم) و ترکیب آنها، از نظر استحکام روی بذر و جوانه زنی بذر بررسی شد. از بین نود وسه ترکیب مختلف، ترکیب "کربوکسی متیل سلولز+ پیت ماس+ آرد گندم" به عنوان بهترین ترکیب برای پوشش بذر انتخاب گردید. درآزمایش های گلخانه ای براساس تعداد عوامل بیماری پنج آزمایش انجام گرفت. هر آزمایش با ده تیمار (سه تیمار به صورت اضافه کردن میکروارگانیسم ها به پوشش بذر و سه تیمار به صورت کمپوست غنی شده با میکروارگانیسم ها و 4 تیمار شاهد) در چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. ارزیابی اثر تیمارها براساس درصد جوانه زنی بذر، درصد مرگ گیاهچه، وزن خشک ریشه و اندام های هوایی گیاهچه ها صورت گرفت. طبق نتایج آزمایش اول (پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه کلزا)، هیچ یک از تیمارها نتوانستند به طور معنی دار از مرگ گیاهچه کلزا ناشی ‭R. solani ‬در دو هفته اول بعد از کشت جلوگیری کنند، اما تیمار کمپوست غنی شده با باکتری P‮‭44‬ باعث افزایش معنی دار وزن خشک ریشه و اندام های هوایی گیاهچه ها گردید. نتایج آزمایش دوم (پژمردگی فوزاریومی کنجد) نیز نشان داد که تیمار کمپوست غنی شده با باکتری P‮‭44‬ باعث افزایش معنی دار درصد جوانه زنی، کاهش پژمردگی فوزاریومی و افزایش وزن خشک ریشه و اندام های هوایی کنجد می شود. در آزمایش سوم (پوسیدگی زغالی سویا)، همه تیمارهای حاوی میکروارگانیسم ها باعث افزایش درصد جوانه زنی شدند. تیمار کمپوست غنی شده با T‮‭32‬ کمترین درصد مرگ گیاهچه را داشت و بیشترین وزن خشک ریشه را تیمار کمپوست غنی شده با B‮‭96‬ نشان داد. اما از نظر وزن خشک اندام های هوایی، با وجود اختلاف در بین تیمارها، همه تیمارها در یک گروه آماری قرار گرفتند. در آزمایش چهارم (پوسیدگی زغالی کنجد) بیشترین درصد جوانه زنی و کمترین درصد مرگ گیاهچه در تیمار کمپوست غنی شده با B‮‭96‬ مشاهده شد. اما بیشترین وزن خشک ریشه و اندام های هوایی را تیمار کمپوست غنی شده با P‮‭44‬ نشان داد. در آزمایش پنجم (پوسیدگی اسکلروتینیایی آفتابگردان)، بیشترین درصد جوانه زنی بذر و کمترین مرگ گیاهچه در کمپوست غنی شده با هر سه میکروارگانیسم و آغشته سازی بذر با تریکودرما و بیشترین وزن خشک ریشه و اندام های هوایی در تیمار کمپوست غنی شده با T‮‭32‬ مشاهده شد. در کل با مقایسه نتایج دو روش مصرف میکروارگانیسم های آنتاگونیست می توان نتیجه گیری نمود که استفاده از میکروارگانیسم ها همراه باکمپوست در کاهش مرگ گیاهچه و افزایش وزن خشک گیاهان، بهتر از روش به کارگیری آنها همراه با پوشش بذر نتیجه بخش می باشد. واژه های کلیدی: پوسیدگی ریزوکتونیایی کلزا، پوسیدگی زغالی سویا، بوته میری کنجد، پوسیدگی اسکلروتینیایی آفتابگردان، کنترل بیولوژیک