اصلاح گرده افشانهای دیپلویید مقاوم به نماتد سیستی چغندرقن د

نماتد مولد سیست چغندرقند ‭(Heterodera schachtii) ‬مهمترین نماتد انگل ریشه این گیاه است که تولید محصول چغندرقند در مزرعه را کاهش می دهد. این آفت یکی از عوامل محدود کننده توسعه کشت چغندرقند در مناطق آلوده می باشد که به دلیل عدم رعایت نکات قرنطینه ای و بهداشت زراعی، همه ساله از مزارع آلوده به مزارع سالم گسترش می یابد. در کنترل این آفت، با عنایت به مسایل زیست محیطی و مقرون به صرفه نبودن کاربرد سموم شیمیایی، استفاده از ارقام مقاوم توصیه می گردد. چهار جمعیت اصلاحی حامل ژن مقاومت به نماتد در سال ‮‭1388‬ در مزرعه آلوده کشت و براساس علایم فنوتیپی و نتایج نشانگر مولکولی تعداد ‮‭46‬ بوته حامل ژن شناسایی و انتخاب گردید. از بوته های انتخابی در سال ‮‭1389‬ در زیر کیج فامیل فول سیب تهیه شد که فامیل های مورد نظر در سال ‮‭1390‬ با یک سینگل کراس نرعقیم منوژرم تست کراس شدند. هیبریدهای حاصل طی سال های ‮‭1391‬ و ‮‭1392‬ در دو منطقه خوی و مشهد در شرایط آلودگی طبیعی مورد مقایسه محصولی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هیبرید های (‮‭7112‬ * ‮‭13-9‬‭-SB‬‮‭36‬‭) * W-‬‮‭1009‬‭-S‬1 و (‮‭7112‬ * ‮‭13-7‬‭-SB‬‮‭36‬‭) * W-‬‮‭1009‬‭-S‬1 به ترتیب با تولید ‮‭10/76‬ و ‮‭7/93‬ تن عملکرد شکر خالص در هکتار نسبت به شاهد و بقیه هیبرید ها برتر بوده و عملکرد کمی و کیفی قابل توجهی در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی به نماتد تولید نمودند. به نظر میرسد والدین گرده افشان این دو هیبرید مواد ژنتیکی مناسبی برای ادامه کارهای اصلاحی بوده و پس از ارتقا کمی و کیفی آنها بتوان هیبریدهای موفقی از آنها تولید نمود و در نهایت به یک رقم تجارتی مقاوم به نماتد مولد سیست چغندرقند دست یافت. کلمات کلیدی: چغندرقند، نماتد مولد سیست، مقاومت، گرده افشان