محمدرضا زنگی
مریم شهبازی

انتخاب ارقام مقاوم به شوری در حال حاضر یکی از مهمترین روشهای موثر دربهره برداری و افزایش عملکرد در واحد سطح درزمینهای شور درنواحی خشک ونیمه خشک است. انجام دورگ گیری و یافتن ارقام متحمل به شوری و دارای عملکرد مناسب در اراضی شور یکی از مهمترین روش ها جهت بهره برداری اقتصادی از این اراضی می باشد. این طرح در سال ‮‭1379‬ به مدت 6 سال زراعی ارایه شد که در استان های مختلف کشور انجام شد. هدف از اجرای این طرح مطالع تحمل به شوری در پنبه و امکان معرفی رقم مناسب مناطق شور بوده است. نتایج نشان داد که واریانس افزایشی و واریانس غیرافزایشی صفت عملکرد چین اول در منطقه گرگان زیاد بود که نشان می دهد این صفت توسط هردو اثرات افزایشی و غیرافزایشی کنترل می شود که می توان از روشهای اصلاحی سلکسیون به همراه دورگ گیری جهت بهبود آن استفاده نمود. وراثت پذیری عمومی زیاد صفت عملکرد چین اول نشان می دهد که اثرات ژنوتیپی بیشتر از اثرات محیطی در کنترل آن نقش دارد. وراثت پذیری خصوصی این صفت در حد کم تا متوسط می باشد. با توجه به میانگین درجه غالبیت می توان اظهار داشت که اثرات فوق غالبیت نیز در کنترل صفت عملکرد چین اول نقش داشت. با توجه به عملکرد و تحمل به تنش شوری در مراحل مختلف رشد گیاه، ارقام ،‮‭43200‬ سیلند، سای اکرا، سیندوز، جوکوروا و ایرما‮‭323‬ به عنوان ارقام برتر شناسایی شدند. واژه های کلیدی: پنبه، ژنوتیپ، تحمل به شوری